♨️ظهور مجدد طالبان، چه تهدیدها و فرصتهایی برای ایران در پی دارد؟
*تا زمان حاضر، هیچ تهدید یا فرصت جدیدی ناشی از تحرکات طالبان در افغانستان برای ایران ایجاد نشده است و وضعیت فعلاً به کیفیت سابق است. با این حال، شکلگیری تهدیدها و فرصتهایی برای ایران، باتوجه به وضعیت آینده افغانستان و کیفیت رویکردها و جهتگیریهای دولت آینده این کشور مشخص میشود. با وجود این، باید به چند محور اشاره کرد:
🔴 تهدیدات:
1⃣احتمال شکلگیری کانونهای جدید افراطگرایی در افغانستان باتوجه به اینکه هنوز لایههایی از طالبان، گرایشهای افراطی دارند.
2⃣احتمال مداخله مجدد نظامی آمریکا در افغانستان(هرچند احتمال آن بسیار کم است).
3⃣احتمال شکلگیری درگیریهای داخلی در افغانستان و بنابراین، شکل گیری کانونهای جدید ناامنی در شرق کشور.
4⃣احتمال ایجاد مشکل در برخی نقل و انتقالهای ارزی، باتوجه به احتمال تشدید تحریمهای آمریکا علیه طالبان و نقشی که صرافیهای هرات در زمینه نقل و انتقالات ارزی برای ایران ایفا میکنند.
5⃣افزایش قدرت طالبان به تنهایی تهدید دیگر است؛ زیرا ممکن است این گروه برای تثبیت موقعیت خود اقداماتی خلاف برخی فعالیتهای کنونی انجام دهد.
6⃣با توجه به نیاز افغانستان به مسائل زیرساختی و اقتصادی این احتمال وجود دارد که رویکرد طالبان به سمت سایر بازیگران چرخش کند. کما اینکه این بحث در سخنان سخنگوی این گروه وجود داشت. این امر منجر به انزوای ایران در تحولات کنونی و پرکردن جای ایران از سوی سایر بازیگران خواهد شد. در این حالت، بهترین اقدام تقویت دیپلماسی اقتصادی در قبال افغانستان است.
7⃣تهدید دیگر، نوع تعامل طالبان با شیعیان است. طالبان تاکنون با شیعیان افغانستان تعامل خوبی داشته است، اما این گروه به هیچ عنوان اجازه گسترش فعالیت فقه جعفری را نخواهد داد. همچنین شیعیان در تشکیل حکومت سهم جدیدی کسب نخواهند کرد.
🔴فرصتهای احتمالی:
1⃣بهبود و توسعه روابط اقتصادی افغانستان با ایران
2⃣در صورت همگرایی نسبی دولت آینده افغانستان با ایران، تسریع خارج کردن آمریکا از منطقه؛
3⃣اخراج یا فرار مفتضحانه آمریکا و اثبات این گزاره که اعتماد به این کشور مساوی است با عقبماندگی. این گزاره هم اکنون هم در سطح تصمیمگیران داخلی و بیش از همه در سطح افکار عمومی افغانستان دیده میشود.
4⃣کاهش چالشهای امنیتی برای ایران. آمریکا مراکز و مناطق متعدد نظامی در افغانستان داشت و از این مراکز در جهت ایجاد ناامنی در داخل ایران استفاده میکرد. این چالش اکنون برای کشور از بین رفته است.
5⃣تحولات کنونی این فرصت را برای ایران به وجود آورده که به عنوان یک بازیگر تأثیرگذار در افغانستان ابراز وجود کند. ایران تاکنون در صحنه تحولات افغانستان بازیگری با قدرت تأثیرگذاری پایین بوده و اکنون این فرصت به وجود آمده که به یک بازیگر فعال تبدیل شود.
6⃣ایران از تحولات کنونی باید به سمت ائتلافسازی با سایر کشورها برود. این ائتلافها منجر به تثبیت و افزایش قدرت ایران و محور ائتلافی در برابر اقدامات مخرب آمریکا در منطقه خواهد شد.