هوالحبییب شبهای مدینه مشق سوم: مسلمانان پس از پیامبر اکرم(ص) در هر مکانی که أن حضرت نماز گزارد مسجدی بنا کردند. یکی از این‌ مساجد مسجد جمعه است‌. وجود شریف حضرت پس از هجرت به مدینه و توقف در محله قبا تا ملحق گردیدن علی(ع) صبح روز جمعه از قبا در جنوب به سمت مدینه (در شمال) حرکت کرد. ظهر به محلی رسیدند حضرت دستور برپایی نماز جمعه را دادند همانجا نخستین نماز جمعه را اقامه نمودند. بعدها در آنجا مسجدی ساختند به نام «مسجد جمعه»‌. این عمل حضرت ارتباط تنگاتنگ نماز جمعه با تشکیل دولت اسلامی را میرساند. چرا که حضرت با اینکه در مکه مکرمه هم نماز را به طور علنی اقامه میفرمودند و‌ هم نماز جماعت را، ولی حتی برای یک بار هم نماز جمعه را اقامه ننمودند. و نیز با تشکیل دولت اسلامی در مدینه حتی یک جمعه را هم بدون نماز جمعه رها نکردند اگرچه در بین راه بودند و اوضاع آینده بسیار مبهم و پیچیده، هم از نظر چگونگی رفتار مردم مدینه و میزان استقبالشان از حضرت و‌ هم مبهم بودن سرنوشت یهود مدینه و‌ همچنین عکس العمل مشرکین و ... اما حضرت حتی یک جمعه بین راه را هم خالی نگذاشتند و‌ نماز جمعه را اقامه فرمودند. کاروانهای حج یا عمره برنامه ای برای زیارت این مسجد ندارند ولی زايرانی که به مسجد قبا مشرف می شوند سمت مقابل قبله (یعنی شمال مسجد قبا) میتوانند از دور مناره های این مسجد را ببینند.