هدایت شده از بانوان نمونه
زندگی علمی، حضرت زینب(سلام الله علیها)، قرآن، حدیث، سبک زندگی جایگاه اهل بیت (علیهم السلام) در قرآن با آیاتی که در شأن این خانواده نازل شده، به خوبی نمایان است. از جمله این آیات می‌توان آیه تطهیر، آیه مباهله، آیه مودّت، سوره هل أتی، آیه تبلیغ و آیه ﴿إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللهُ...﴾ را نام برد که همه به نوعی تجلّی‌گر تقدیر خداوند از آنهاست و در تجلیل از مقامات علمی ایشان سخنانی آمده که جایگاه والای علمی ایشان را اثبات می‌کند. از این خاندان مقدّس، شخصیّتی ممتاز و فرهیخته ظهور می‌کند که درباره حیات درخشان این بانو تاکنون ده‌ها کتاب و مقاله نگارش یافته است و تاریخ‌نگاران شیعه و سنّی از دیدگاه خویش به زندگانی و قهرمانی این بانوی بزرگ نگریسته و آن را مورد تحلیل و تجلیل قرار داده‌اند. ✅ در بررسی زندگی حضرت‌ زینب کبری علیها سلام اغلب به نقش‌آفرینی بی‌بدیل او در کربلا پرداخته شده است و در توجّه به سایر ابعاد شخصیّتی او مانند «زندگی علمی این بانوی فرهیخته» به اشاراتی گذرا بسنده شده است و سبک زندگی علمی ایشان زاویه‌ای بودکه نیاز به واکاوی و تحلیل دقیق‌تری داشت. ✅زینب کبری(سلام الله علیها)، عقیله بنی‌هاشم، سومین فرزند حضرت امیرالمؤمنین، علیّ بن أبی‌طالب و حضرت فاطمه زهرا، علیهماالسّلام، است که در روز پنجم جمادی‌الأوّل سال پنجم یا ششم هجری، در مدینه طیّبه دیده به جهان گشود و پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) نام «زینب» را برای وی برگزید که این نام به وسیله جبرئیل از طرف خداوند به او عرضه شد (ر.ک؛ صفری، بی‌تا، ج 2: 1 و غروی، 1375: 193). ✅اگرچه آن حضرت مدّت بسیار کمی سعادت همنشینی با جدّ بزرگوار و مادر ارجمندش را داشت،امّا شکل‌گیری شخصیّت او از همان زمان آغاز شد و از انوار تابناک آن دو معصوم، درس‌هایی کسب کرد و در موقعیّت‌های مختلف خصوصاً در مکتب کربلا آنها را پیاده ساخت.او وارث خاندانی بود که یزید، سرسخت‌ترین و پست‌ترین دشمن اهل بیت (علیهم‌السّلام)،درباره آنها می‌گفت: «إنَّ هَؤُلاَء وَرَثُوا العِلمَ وَ الفَصَاحَه وَ زُقّوا العِلمَ زُقّاً» (مقرّم، بی‌تا: 371 و حاج حسن، بی‌تا: 141). ✅در برخی از روایات، «زُقّوا العِلمَ زُقّاً» (امین، بی‌تا: 179 و قرشی، بی‌تا: 132). اینان خاندانی هستند که فصاحت و دانش را (از پیامبر (ص)) به ارث برده‌اند و آن را همراه شیرخوارگی از پستان مادر می‌مکند.از میان بانوان فرهیخته اهل بیت (ع)حضرت زینب (س) را انتخاب کردیم و به بررسی سیره علمی ایشان پرداختیم،چراکه ایشان همچون مادر بزرگوار خود،حضرت زهرا (س)، بانوی فرهیخته‌ای بود که جامعه عرصه را بر او و خاندانش بسی تنگ نمود و متقابلاً ایشان همچون مادر خود با علم و درایت خود، به نقش‌آفرینی و ایفای نقشی ماندگار در عالم هستی پرداختند. ✅حضرت زینب (س) هفت معصوم را درک کرده بود و کلام و کردار آنها در او متجلّی شده بود.کلام یک معصوم دارای ویژگی‌هایی است که با کلام یک فرد معمولی (ولو آن فرد به نسبت افراد دیگر، فردی متعالی محسوب شود،) بسیار متفاوت است.برخی ویژگی‌های کلامی آنها را می‌توان شکر نعمت در ابتدای کلام، شهادت به توحید الهی،تذکّر برخی از تکالیف،از جمله امر به معروف و نهی از منکر،حلال و حرام و...، تبعیّت از امام بر حق، موقعیّت‌شناسی:راحت، بیان فلسفه برخی احکام، افشاگری ظالمان، مناعت و مظلومیّت برشمرد که برخی علل این ویژگی‌ها را می‌توان عصمت الهی، علم لدنّی، وراثت، تعالی روح و فکر، پشتیبانی الهی و... دانست. ✅جایگاه علمی حضرت زینب (سلام الله علیها) برای حضرت زینب(س) القاب علمی گوناگونی ذکر نموده‌اند که عبارتند از: 1⃣«عالمه غیرَ مُعلمه: دانای نیاموخته»، 2⃣«فهمه غیرَ مُفهِّمه: فهمیده بی‌آموزگار»، 3⃣«نائبه الزّهراء: جانشین حضرت زهرا، سلام‌الله علیها»، 4⃣«عَقیله النِّساء: خردمند بانوان»، 5⃣«سیّده العَقائِل: بانوی بانوان خردمند»، 6⃣ «سُلاله الوِلایه: فشرده، خلاصه و چکیده ولایت»، 7⃣ «وَلیده الفَصاحه: زاده شیواسخنی»، 8⃣«عَقیله خِدر الرّساله: خردمند پرده‌نشینان رسالت»، 9⃣«بلیغه: سخنور رسا»، 0⃣1⃣«فصیحه: سخنور»، 1⃣1⃣ «صدیقه الصّغری: راستگوی کوچک (در مقابل صدیقه کبری سلام‌الله علیها)»، 2⃣1⃣ «المُوثَّقه: بانوی مورد اطمینان»، 3⃣1⃣«عقیله الطّالبین: بانوی خردمند از خاندان حضرت ابوطالب (و در بین طالبیان)»، 4⃣1⃣«الفاضله: بانوی بافضیلت»، «الکامله: بانوی تامّ و کامل»، 5⃣1⃣«عقلیه الوحی: بانوی خردمند وحی»، 6⃣1⃣«عقیلهالنّبوّه: بانوی خردمند پیامبری»، 7⃣1⃣«رَبیعَه الفضل: پیش‌زاده فضیلت و برتری»، 8⃣1⃣«عقلیه القریش: بانوی خردمند قریش»، 9⃣1⃣«سلیله الزّهراء: چکیده و خلاصه حضرت زهرا، سلام‌الله علیها»، 0⃣2⃣«آیه مِن آیات‌الله: نشانی از نشانه‌های خداوند» (ر.ک؛ رسولی، بی‌تا: 13؛ بحرانی اصفهانی، 1409 ق.، ج 11: 948 و اصفهانی، بی‌تا: 137). 🧕@banovanebeheshti