نفوذ پلیس خصوصی پهلوی در تاروپود جامعه پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، کودتاگران خارجی و حکومتگران داخلی تردیدی نداشتند که با ملتی ناراضی روبه‌رو خواهند بود و در این میان تنها شیوه‌ای که می‌توانست مفید واقع شود به‌کارگیری خشونت و از میان برداشتن قهرآمیز مخالفان از عرصه سیاسی و اجتماعی کشور بود. ساواک یا همان سازمان اطلاعات و امنیت کشور مولود این خشونت بود و به عبارت دیگر مدتها قبل از شکل‌گیری ساواک به‌کارگیری خشونت از سوی پهلوی برای سرکوب مخالفانش باب شده بود و این روند با تشکیل ساواک سرعت گرفت. دوران فعالیت ۲۲ ساله ساواک سراسر مملو از کاربرد پرشمار و مداوم شیوه‌های قهرآمیز در برخورد با اقشار و گروه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی بود اما همین شیوه برخورد نیز در دوره‌ای از روسای ساواک از جمله در دوران نصیری با شدت و حدت بیشتری دنبال می‌شد که موضوع مقاله نیز همین موضوع است. نصیری سومین رئیس ساواک بود که از بهمن ۱۳۴۳ تا تیرماه ۱۳۵۷ عهده‌دار این سمت بود. در بهمن‌ ۱۳۴۳، شاه ترور منصور را حمل بر ضعف ساواک نمود و برای ایجاد تغییراتی در آن، پاکروان را برکنار کرد و نصیری را به جای وی برگزید. شاه مردی را برای ساواک می‌خواست که مشت آهنین بختیار (نخستین رئیس ساواک) و سرسپردگی پاکروان را یکجا داشته باشد و این مسئله در وجود نصیری، متجلی بود. ساواک در دوران نصیری به اوج خشونت و سرکوب مخالفان گرایش یافت. تیم سه نفره نصیری، ثابتی و معتضد، از ساواک یک سرویس امنیتی خشن و بی‌رحم به‌وجود آوردند. یکی از ویژگیهای دوران ریاست نصیری بر ساواک این بود که ساواک در دوران وی فراتر از قانون عمل می‌کرد و قرار نبود به جایی جز شاه پاسخگو باشد البته این رویه در تمامی ادوار فعالیت ساواک دنبال می‌شد اما تنها در دوره نصیری بود که ساواک در به‌کارگیری خشونت و پرونده‌سازی برای افراد مختلف هیچ ضابطه‌ای نمی‌شناخت. ساواک در دوره نصیری، برای بیشتر رجال سیاسی پرونده‌ای برای روز مبادا می‌ساخت و در زدوبندهای اقتصادی و مقاطعه‌کاری نیز حضوری پررنگ داشت؛ از سوی دیگر ساواک نصیری به تکنولوژیهای روز شکنجه نیز مجهز شده بود و در برخورد با مخالفان، جنس و نوع شکنجه‌ها پیچیده‌تر و سیستماتیک‌تر نیز شده بود! همچنان‌که پرویز عدالت‌منش، از فعالان سیاسی آن دوره و یکی از کسانی که به‌شدت شکنجه شده بود، می‌گوید: همه ترفندهای شکنجه در دوره ریاست نصیری بر ساواک به کار گرفته می‌شد. در واقع ریاست نصیری بر ساواک، فعالیت این سازمان را وارد برهه جدیدی در دوران حیات خود کرده بود. در دوران ریاست او، این سازمان همچون اختاپوسی چندسر و مخوف در سراسر ایران حضوری همه‌جانبه پیدا کرده بود. ساواک در دوره نصیری، گسترشی بی‌حد و حصر پیدا کرد به نحوی که تا جزئی‌ترین امور زندگی شخصی افرادی که تحت نظر بودند نیز رسوخ می‌کرد و برای این مسئله ترفندهای خاص خود را به کار می‌گرفت. ساواک در دوره ریاست نصیری تبدیل به غولی بی شاخ و دم شد تا از سویی از تکنولوژیهای جدید برای شکنجه‌‌ها و به کارگیری روشهای جدید شکنجه استفاده می‌کرد و از سوی دیگر در خصوصی‌ترین مسائل زندگی مردم نیز رسوخ می‌کرد و تبدیل به چشم و گوش رژیم در میان مردم و نوعی پلیس خصوصی شده بود. ساواک دوره نصیری کاملا بازتاب روحیات شخصی خود محمدرضا بود؛ به‌نحوی که از جامعه بیرونی به شدت هراس داشت و افراد را به بهانه‌های واهی و بعضا اثبات نشده نیز دستگیر می‌کرد و یا بدون دلیل و صرفا به‌زعم اینکه فردی ممکن است مخالف بالقوه رژیم باشد، او را تهدید به مرگ و یا بازداشت می‌کرد. با اوج‌گیری نهضت اسلامی و افشاگری عملکرد ساواک، شاه تلاش می‌کند با جابه‌جایی در راس ساواک، نصیری، رئیس وقت ساواک را کنار گذاشته و با روی کار آوردن ناصر مقدم جو را آرام کند؛ اما ساواک همچنان زیر نظر مثلث شوم موساد، سیا، اینتلجنس سرویس رویه خود را دنبال می‌کند. عزل نصیری مقدمه‌ای شد تا مسئولان حکومت به‌تدریج اقدامات ایذایی و فریبکارانه برای به‌اصطلاح تصفیه ساواک از افراد بدنام! انجام دهند و کسانی را که موجبات اقدامات خشونت‌آمیز را فراهم آورده‌اند دستگیر و محاکمه و مجازات کنند. با روند سریع انقلاب اسلامی ساواک آخرین تلاشهای خود را برای ماندگاری رژیم نمود، اما این مردم بودند که دیگر از این تشکیلات مخوف نمی‌ترسیدند. به‌رغم وعده‌های پوشالی رژیم، ساواک در دوره کوتاه مدت ریاست مقدم نیز از خشونت دست برنداشت و وی نیز تلاش نمود همزمان با سرکوبگری، با در پیش گرفتن راهکارهای سیاسی و ملاقات با برخی مخالفان، سفارت آمریکا و... گامی ناموفق در مهار موج خروشان انقلاب اسلامی بردارد. منبع: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران iichs ir/s/6551 کانال #کشکول_صلوات_برمحمدوآلمحمدص 💐 @kashkoolesalavat 💐 @kashkoolesalavat