💠 سلسله مطالبی پیرامون احادیث مرسل
قسمت سوم: عوامل موجب استعمال تعبیر «بعض أصحابنا»
🔸 عامل سوم: عدم تأثیر نام راوی در صحّت سند
عامل سوم به کارگیری تعبیر «بعض أصحابنا» و نام نبردن از یک فرد خاصّ، این است که بین نام بردن یا نام نبردن از استاد، تفاوتی وجود نداشته و به هر حال، سند مرسل است.
به طور نمونه، در موارد متعدّدی در سند «محمّد بن خالد، عن بعض أصحابنا، رفعه إلی أبی عبد الله علیه السلام، یا عمّن ذکره رفعه إلی أبی عبد الله علیه السلام» وجود دارد. در این موارد، نام بردن از راوی، موجب صحّت سند نیست، و تصحیح سند به عللی دیگر مانند متن است.
🔹 شبیه این مطلب در کتاب من لا یحضره الفقیه وجود دارد که یکی از انگیزههای شیخ صدوق از تعبیر «قال الصادق علیه السلام» و نام نبردن از راوی، مرسل بودن روایت است، که در کتابشناسی کتاب من لا یحضره الفقیه در برنامه درایة النور، برخی از این موارد را نقل کردهایم. در این موارد، شیخ صدوق روایت را با قرائن خارجی تصحیح کرده، و انگیزهای برای نام بردن از عنوان مرسل وجود ندارد، و حتّی نام بردن این عنوان مرسل، باعث مخدوش شدن صورت ظاهری روایت است. مطابق این عامل، ذکر نام راوی، تأثیری در صحّت سند ندارد، یا سند حتّی بدون نام بردن راوی، به واسطه عوامل خارجی صحیح است، یا روایت هیچ اعتباری ندارد و تنها به علّت جامعنگاری، روایت نقل شده است.
🔰 تعبیر به «بعض أصحابنا» مطابق این عامل، میتواند با وجود معلوم بودن نام راوی یا به علّت فراموش کردن نام وی باشد، زیرا به علّت مرسل بودن سند، به نام راوی اهتمامی وجود ندارد. این اهتمام نداشتن، به علّت خدشه در راوی نیست، و به خاطر مشکل سند از ناحیه دیگر است.
🔺درس خارج اصول استاد معظّم آقای حاج سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی، تاریخ: ۷ مهر ۱۳۹۸
@ketabe_Estenad