🔰نڪات ڪلیدے از #جزء_پانزدهم قرآن ڪریم #بخش_اول 🔶ثمرہ بدیها و خوبے ها، فقط و فقط دامنگیر خودمان مےشود إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكمُ وَ إِنْ أَسَأْتمُ (سوره اسراء-۷) اگر نیكى كنید، بہ خود نیكى كرده اید و اگر بدى هم كنید، باز بہ خود بد كرده اید. علامہ طباطبایے(ره) در تفسیر این آیہ مے نویسد: «لام» در«لانفسكم» و نیز در «فلها»، لام اختصاص است یعنى: خوبے و بدے شما مختص بہ خود شما است، بدون اینكہ چیزے از آن بہ دیگران بچسبد، و این خود قانون در حال اجراے خداست كہ اثر و تبعات عمل هر كسى را- چہ خوب و چہ بد- بہ خود او برمےگرداند. و این همان معنایے است ڪہ در قرآن بہ دفعات و با تعابیر گوناگون آمدہ است ڪہ «اثر هر عمل- چہ خوب و چہ بد- بہ صاحبش برمےگردد» 🔶دوام وضعیت فعلے بستہ بہ عملڪرد شماست إِنْ عُدتمُ عُدْنَا (اسراء-۸) اگر شما برگردید ما هم بر مے گردیم. این فراز در واقع هشدار بہ ڪسانے است ڪہ پس از مدتها سرڪشے و تحمل عذابهاے الهے بہ راہ راست برگشتہ و از رحمت حق برخوردار گشتہ اند. در این خطاب تهدید مے شوند ڪہ اگر دوبارہ بہ همان وضعیت سابق باز گردند خدا نیز دست از عنایت خود ڪشیدہ و بہ مانند گذشتہ با آنها رفتار خواهد ڪرد. اما مےتوان از این جملہ بہ یڪ قانون ڪلے تر هم دست یافت و آن اینڪہ هر ملت و جمعیتے ڪہ تغییر رویہ دهند چہ بہ سمت ارزشهاے دینے و چہ بہ سمت رذایل نفسانے خداوند نیز نسبت بہ آنها تغییر رویہ مے دهد. اگر نور بہ ظلمت روند خدا نیز رحمت و عنایت خاصہ خود را بہ روے آنها قطع ڪردہ و با غضب و عذاب با آنها برخورد مےڪند و اگر از ظلمت خارج و وارد نور شوند عذاب خود را از آنها رفع و درهاے رحمتش را بہ روے آنها مےگشاید. 🔶پاسخ خدا بہ ڪسے ڪہ دنیا مےخواهد و ڪسے ڪہ بہ دنبال آخرت است كلاًُّ نُّمِدُّ هَؤُلَاءِ وَ هَؤُلَاءِ مِنْ عَطَاءِ رَبِّكَ وَ مَا كاَنَ عَطَاءُ رَبِّكَ محَظُورًا(اسراء-۲۰) ما بہ هر دو گروہ از لطف پروردگارت عطا مى كنیم زیرا هیچ كس از بخشش پروردگارت محروم نیست. بر اساس این آیہ خداوند بہ هر دو گروہ ڪمڪ مےڪند منتهے روش ڪار در اجابت آنها متفاوت است. دربارہ ڪسے ڪہ فقط دنیا مےخواهد مےفرماید: كسانى كہ تنها هدفشان همین زندگى زودگذر دنیاى مادى باشد، ما آن مقدار را كہ بخواهیم و بہ هر كس ڪہ صلاح بدانیم در همین زندگى زودگذر مى دهیم؛ سپس جهنم را براى او قرار خواهیم داد كہ در آتش آن مى سوزد در حالى كہ مورد سرزنش و دورى از رحمت خدا است. دو قید در خصوص این گروہ وجود دارد ڪہ قابل توجہ است: «مَا نَشَاء»؛ آن مقدارے ڪہ ما مےخواهیم؛ نہ آن مقدارے ڪہ او مےخواهد و «لِمَن نُّرِید»؛ آنهایے ڪہ ما مے خواهیم؛ نہ هر ڪس ڪہ مے خواهد. بنابراین همہ دنیاپرستان بہ خواستشان نخواهند رسید و آنها هم ڪہ مے رسند تنها بہ مقدارے از آن دست پیدا خواهند ڪرد و بعد از آن هم ڪہ جهنم در انتظار آنهاست. و دربارہ ڪسے ڪہ در پے امنیت و رفاہ در آخرت است مے فرماید: كسى كہ آخرت را طلب ڪند و سعى و كوشش خود را در این راہ بہ كار بندد، در حالى كہ بہ این راہ و هدفش ایمان داشتہ باشد، این سعى و تلاش او مورد قبول الهى خواهد بود. بنابر این ڪسے ڪہ با ایمان قلبے و تلاش عملے در پے ڪسب سعادت اخروے باشد خداوند متعال از این تلاش او قدردانے ڪردہ و بهشت را نصیبش مے ڪند. 🔶چہ ڪسانے برادران شیطانند؟ وَ لَا تُبَذِّرْ تَبْذِیرًا(۲۶)إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ كاَنُواْ إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ وَ كاَنَ الشَّیْطَنُ لِرَبِّهِ كَفُورًا(اسراء-۲۷) هیچگونہ اسراف و ریخت و پاشے مكن. بى تردید اسراف كنندگان و ولخرجان، برادران شیاطیناند، و شیطان هموارہ نسبت بہ پروردگارش بسیار ناسپاس است. «تبذیر» در اصل از ریشہ «بذر» و بہ معنى پاشیدن دانہ مى آید، منتهے این كلمہ مخصوص مواردى است كہ انسان اموال خود را بہ صورت غیر منطقى، مصرف مى كند ڪہ معادل آن در فارسى «ریخت وپاش» است. بہ تعبیر دیگر تبذیر آن است كہ مال در غیر موردش مصرف شود هر چند كم باشد، و اگر در موردش صرف شود تبذیر نیست هر چند زیاد باشد. در آیہ بعد مبذرین را برادران شیاطین خواند ڪہ این براے آن است ڪہ آنها نیز نعمتهایے را ڪہ خدا داد، كفران مى كنند و در غیر محلش، صرف مى نمایند. تعبیر بہ «اخوان؛ برادران» یا براے آن است كہ اعمالشان همردیف و هماهنگ اعمال شیاطین است؛ همچون برادرانى كہ یكسان عمل مى كنند و یا بہ دلیل آن است كہ در دوزخ همنشین شیطان اند. 🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾 یڪ جرعہ معرفت @yekjoremarefat