نماز باران وقتی رحمت الهی(باران) قطع شود و چشمه‌ها و قنات‌ها بخشکد و کمبود آب پدید آید، برای نزول رحمت الهی و آمدن باران، نماز می‌خوانند. نام این نماز، نماز استسقاء، یا نماز باران است. و به عبارت دقیق‌تر نماز طلب باران. فهرست مندرجات ۱ - نماز باران یک قدرت الهی ۲ - توبه سبب نماز باران ۳ - علت نیامدن باران ۳.۱ - غضب خدا ۳.۲ - ظلم حُکّام ۳.۳ - گناهان ۴ - جریان دعای مورچگان برای باران ۵ - قضیه دعای فرعون برای آب ۶ - حکم نماز باران ۷ - کیفیت نماز باران ۷.۱ - دعای قنوت نماز باران ۷.۲ - بلند خواندن سوره حمد ۷.۳ - مستحبات قبل از نماز باران ۷.۴ - مستحبات بعد از نماز باران ۸ - سابقه نماز باران ۸.۱ - شیوه پیامبر و اهل بیت ۸.۲ - نماز باران علماء ۸.۲.۱ - نماز باران آیت الله خوانساری ۹ - پانویس ۱۰ - منابع ۱ - نماز باران یک قدرت الهی [ویرایش] درخواست باران از طریق نماز باران از خداوند، یک درس توحیدی و توجه دادن به قدرت و رحمت الهی است، زیرا در خشکسالی و قحطی و بی‌آبی، از دست هیچکس، کاری‌ بر نمی‌آید، تنها خداست که می‌تواند با فرستادن ابرهای باران‌زا، رحمت‌ خویش را بر سر مردم بگسترد. خداوند می‌فرماید: «قل ارایتم ان اصبح ماؤکم غورا فمن یاتیکم بماءمعین؟»؛ [۱] بگو:اگر آب شما بخشکد، چه کسی برای شما آب گوارا می‌آورد؟ ۲ - توبه سبب نماز باران [ویرایش] بی آبی یک منطقه و نیامدن باران، نشان قهر خدا و گاهی به سبب‌ گناهانی است که مردم جامعه انجام می‌دهند. پس توجه به خدا و گریه‌ و التماس و توبه و تضرع، سبب می‌شود خداوند عنایت کند و کم‌آبی را برطرف سازد. نماز باران برای جلب رحمت‌خداوند است. ۳ - علت نیامدن باران [ویرایش] گاهی بی‌بارانی، نتیجه معاصی مردم و نوعی‌ عقوبت و تنبیه الهی است. ۳.۱ - غضب خدا رسول خدا -صلی‌الله‌علیه‌وآله- فرموده است: وقتی خداوند بر امتی غضب کند و عذاب بر آنان نفرستد، نرخ‌ها گران می‌شود و عمرها کوتاه می‌گردد، تجار سود نمی‌برند و درخت‌ها میوه‌ نمی‌دهند و نهرها پر آب نمی‌شود و باران از مردم قطع می‌شود و اشرار برآنان تسلط می‌یابند. [۲] ۳.۲ - ظلم حُکّام در حدیث دیگری، امام صادق -علیه‌السلام- فرموده است: «...و اذا جار الحکام فی القضاء امسک القطر من‌السماء.»؛ [۳] هر گاه زمامداران و حاکمان، در دادرسی ستم کنند، باران‌ از آسمان قطع می‌شود. ۳.۳ - گناهان طبق روایات، شیوع گناه، کفران نعمت، منع حقوق، کم‌فروشی، ظلم و حیله، ترک امر به معروف و نهی از منکر، ندادن‌ زکات و... نیز، گاهی سبب قطع باران می‌شود. [۴] ۴ - جریان دعای مورچگان برای باران [ویرایش] در حدیث آمده: حضرت سلیمان با اصحاب خود برای نماز باران‌ بیرون می‌رفت. در راه، به مورچه‌ای برخورد که یکی از پاهایش را به‌ آسمان بلند کرده و می‌گوید: خدایا! ما مخلوقات ضعیف تو هستیم و آزروزی تو بی‌نیاز نیستیم، پس به سبب گناهان بنی آدم، ما را به هلاکت‌ مرسان. حضرت سلیمان -علیه‌السلام- به اصحاب خود فرمود: برگردید! همانا بخاطر دعای غیر خودتان سیراب شدید!.... [۵] پس خیلی هم نباید مغرور بود، خداوند گاهی به خواسته مورچه‌ای، رحمت‌ خود را بر بندگان نازل می‌کند. حتی گاهی دعای کافری چون‌ فرعون را می‌پذیرد و باران و فراوانی آب را عطا می‌کند. ۵ - قضیه دعای فرعون برای آب [ویرایش] در حدیث است از قول امام صادق -علیه‌السلام- که یاران فرعون از کاهش آب نیل پیش او سخن‌ گفتند و اظهار کردند که این باعث هلاکت ما خواهد شد، فرعون از آنان‌ خواست که آن‌ روز برگردند. شب که شد، به میان رود نیل رفت و دست‌ به سوی آسمان بلند کرد و گفت: خدایا! می‌دانی که می‌دانم، که جز تو، کسی توان آب آوردن ندارد، پس به ما آب بده. صبح که شد، رود نیل فوران زد و سرشار از آب شد. [۶] ۶ - حکم نماز باران [ویرایش] امام خمینی در تحریرالوسیله در بیان حکم نماز استسقاء می‌فرماید: و از جمله نمازهای مستحب: نماز استسقاء است‌ و استسقاء به معنای درخواست آب است. و نماز استسقاء، مستحب است در وقتی که آب نهرها فرو رود و باران‌ کم شود و آسمان از باریدن خودداری کند، به‌خاطر شیوع گناهان و کفران نعمت‌ها و ندادن حقوق و کم‌فروشی در کیل و وزن و ظلم و حیله و ترک امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر و جلوگیری از زکات و حکم نمودن به غیر آنچه خدا نازل‌ فرموده و غیر این‌ها از چیزهایی که موجب خشم حضرت رحمان می‌شود و موجب نیامدن باران می‌گردد، همان‌طور که در روایت آمده. [۷] و «همان‌طور که خواندن این نماز موقع کم‌شدن باران جایز است، خواندن آن به هنگام خشک‌شدن چشمه‌ها و چاه‌ها نیز جایز است.» [۸]