مطالبه گری در نهج البلاغه در کلام امیرالمؤمنین علیه السلام مطالبه‌گری نه فقط حق مردم بلکه تکلیفی بر گردن آن‌هاست حضرت علی علیه السلام در خطبه ۲۱۶ نهج‌البلاغه فرمایشی دارند که دقیقاْ می‌توان از آن لزوم مطالبه‌گری به معنای طلب حق و تبعات غفلت از آن را برداشت کرد. امیرمؤمنان می‌فرمایند: «مردم از اینکه حقّ بزرگى فراموش مى شود، یا باطل خطرناکى در جامعه رواج مى یابد، احساس نگرانى نمى کنند، پس در آن زمان نیکان خوار، و بدان قدرتمند مى شوند، و کیفر الهى بر بندگان بزرگ و دردناک خواهد بود، پس بر شماست که یکدیگر را نصیحت کنید، و نیکو همکارى نمایید. درست است که هیچ کس نمى تواند حق اطاعت خداوندى را چنانکه باید بگذارد، هرچند در به دست آوردن رضاى خدا حریص باشد، و در کار بندگى تلاش ‍ فراوان نماید، لکن باید بمقدار توان، حقوق الهى را رعایت کند که یکى از واجبات الهى، یکدیگر را به اندازه توان نصیحت کردن، و برپاداشتن حق، و یارى دادن به یکدیگر است . هیچ کس هر چند قدر او در حق بزرگ، و ارزش او در دین بیشتر باشد، بى نیاز نیست که او را در انجام حق یارى رسانند، و هیچ کس گرچه مردم او را خوار شمارند و در دیده‌ها بى ارزش باشد، کوچک تر از آن نیست که کسى را در انجام حق یارى کند یا دیگرى به یارى او برخیزد.» همچنین از کلمات حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در این خطبه می‌توان برداشت کرد که مطالبه‌گری نه فقط حق مردم بلکه تکلیفی بر گردن آن‌هاست؛ حضرت در همین که ذکر آن گذشت آنگاه که به حقوق والی بر مردم و حقوق مردم بر والی سخن می‌گوید به‌صراحت از مردم می‌خواهد با او مانند حاکمان جور برخورد نکنند و همواره حق را بر زبان بیاورند. شهید مطهری در شرح این خطبه می‌فرمایند: «لا تُکَلِّمُونی بِما تُکَلَّمُ بِهِ الْجَبابِرَه مبادا آن اصطلاحاتی را که در مقابل جبّاران به کار می‌برید که خودتان را کوچک و ذلیل و خاک پا می‌کنید و او را بالا می‌برید و به عرش می‌رسانید، برای من به کار ببرید. مبادا با من این‌گونه حرف بزنید! با من همان‌طور که با دیگران حرف می‌زنید، صحبت کنید. وَلا تَتَحَفَّظوا مِنّی بِما یُتَحَفَّظُ بِهِ عِنْدَ اَهْلِ الْبادِرَه و اگر دیدید احیاناً من عصبانی و ناراحت شدم، حرف تندی زدم، خودتان را نبازید، مردانه انتقاد خودتان را به من بگویید، از من حریم نگیرید. وَلا تُخالِطونی بِالْمُصانَعَهِ با باری به هر جهت، هر چه شما بفرمایید صحیح است، هر کاری که شما می‌کنید درست است (این را می‌گویند مصانعه و سازش) با من رفتار نکنید. هرگز با من به شکل سازشکارها معاشرت نکنید. وَلا تَظُنُّوا بِیَ اسْتِثْقالاً فی حَقٍّ قیلَ لی گمان نکنید که اگر حقّی را در مقابل من بگویید، یعنی اگر علیه من کلمه‌ای بگویید که حق است، بر من سنگین خواهد آمد. به‌حق از من انتقاد کنید، ابداً بر من سنگین و دشوار نخواهد بود، با کمال خوشرویی از شما می‌پذیرم. وَلاَ الِتماسَ اِعْظامٍ لِنَفْسی ای کسانی که من حاکم و خلیفه‌تان هستم و شما رعیّت من هستید، خیال نکنید که من از شما این خواهش را دارم که از من تمجید و تعظیم کنید، از من تملّق بگویید، مرا ستایش کنید، ابداً. ✍️ خبر و تحلیل سیاسی: @khabarvatahlilesiasi