✅حکومت و ورود؛
◀️در محضر علامه مصباح یزدی؛
استنباط نادرست از آیات قرآن
آقایی گفته بود آیه لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْن(نساء/11) که بیانگر تفاوت ارث مرد و زن است، با آیه اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی(مائده/8)منافات دارد و آیه دوم، حاکمبر آیه نخست است.
آیا میتوان آیه اعْدِلُوارا حاکمبر لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْن دانست؟ یعنی یک مطلق، حاکمبر نص باشد! معنای این حرف چیست؟
ما در اصول، اصطلاح «حکومت و ورود» و «تخصیص و تخصص» داریم ولی دلیل حاکم موضوع دلیل دیگر را ازبین میبرد؛
مثلاً وقتی میگویند لا سهو فی السهو وقتی در نماز چهار رکعتی بین سه و چهار شک کردید، باید یک رکعت نماز احتیاط بخوانید؛ اگر در همین نماز احتیاط شک کردید، به این شک نباید اعتنا کرد و دستور دیگری ندارد، یا مثل قاعده «لاضرر» که براساس برخی دیدگاهها حاکمبر ادله دیگر است. بههرحال در «حکومت»، اگر دلیلی حاکم باشد، موضوع برای دلیل بعدی باقی نمیماند. در این فرض، اگر آیه اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی حاکمبر آیه لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ باشد، بهمعنای آن است که دو برابر بودن ارث مرد نسبتبه زن موضوع ندارد. در مسئله ارث ـ بنابر فهم آن آقاـ عقل اقتضا میکند ارث مرد و زن یکسان باشد؛ اما آیه میگوید نه، فرق دارد، و ارث مرد باید دو برابر باشد. مقتضای اعْدِلُوااین است که بین ارث مرد و زن مساوات باشد؛ آیه میگوید نه، مساوات نیست، پس این دو آیه باهم تناقض و تعارض دارد.
📚کتاب"سيماي پيامبر اعظم(ص) در آينه نهجالبلاغه؛اثر علامه مصباح یزدی؛ص191
📝کانال خلاصه ای از اصول
@kholaseosule