ایجاد آبادانی در زمین = تکلیفی قرآنی «هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فیها» (هود/61) ترجمه آیت الله مکارم شیرازی: اوست که شما را از زمین آفرید، و آبادی آن را به شما واگذاشت. 🟧 نکات آیه: 🔸1. خلقت انسان از زمین، هم می‌تواند اشاره به خلقت حضرت آدم از خاک باشد و هم اشاره به وابستگی انسان به خاک و زمین در وجود و بقای حیات. 🔸2. ایجاد آبادانی در زمین، امری امکان پذیر است وگرنه خداوند ایجاد آبادانی را از بشر نمی‌خواست. 🔸3. خداوند ابزار ایجاد آبادانی را در دسترس بشر قرار داده است و این انسان است که باید با تلاش خود، امکانات را در راستای ایجاد آبادانی به کار گیرد. 🔸4. حاکمیت باید، مجال آبادانی در زمین را به عموم مردم بدهد پس لازم است که تا حد امکان، زمینه‌ها و ابزارهای نرم افزاری و سخت افزاری برای مشارکت عمومی را فراهم سازد. 🔸5. فعالان عرصه آبادگری زمین, باید علاوه بر استفاده از تجربه گذشتگان، از روشهای نوظهور و همچنین ابتکارات خود در سرعت بخشی به ایجاد آبادانی بهره گیرند. 🟨 وجوب ایجاد آبادانی در زمین 🔸مرحوم طبرسی در تفسیر جوامع الجامع، نوشته است که این آیه به ایجاد آبادانی امر کرده است (و استعمارهم فيها هو أمرهم بعمارتها). 🔸فقها، امر به شیء را دالّ بر وجوب آن می‌شمارند؛ بنابراین، قطعا برخی از مراتب ایجاد آبادانی در زمین شرعا واجب است. 🟩 مصادیق آبادانی در کلام اندیشمندان اسلامی: 🔸طبرسی در تفسیر مجمع البیان: ایجاد محل سکونت، زراعت، کاشت درخت (غرس الأشجار) 🔸فخر رازی در تفسیر کبیر: آبرسانی (حفر الأنهار)، کاشت درخت (غرس الأشجار) 🔸آلوسی در تفسیر روح المعانی: ساخت مسکن (بناء مساكن) و آبرسانی (حفر أنهار) و کاشت درخت (غرس أشجار) و امور دیگر (غير ذلك) 🔸مراغی در تفسیر المراغی: زراعت، صنعت، ساخت ابنیه. 🔸علامه طباطبایی در تفسیر المیزان نیز به زراعت و کشاورزی اشاره کرده. 🟩 نتیجه: کاشت درخت و زراعت، مصداق بارز ایجاد آبادانی در زمین و مورد تأکید قرآن کریم و عملی الهی است. ✏️سلمان بهجتی اردکانی @feghhemohitezist