❇️﷽ تاملات رمضانی ۲۱ 💢زبان متن و زبان تفسیر ✍ دکتر محمدحسن احمدی؛ دانشیار دانشگاه تهران 🔹شاید یکی از ویژگی های زبان قرآن را بتوان بیان موارد خاص در قالب زبان عام دانست. از آیه الذین قال لهم الناس (آل عمران:۱۷۳)که سیوطی در الاتقان به آن اشاره می کند؛ بگذریم؛ آیه ولایت را می توان نماد بارز این مسئله دانست. 🔸اتفاقا شاید ناظر به همین مسئله، این قاعده -بعدا- مطرح شده است که سبب نزول، مخصص عام نیست. یعنی با اینکه آیه در مقام نزول خود، مصداق جمع عرفی(که اقل آن سه نفر است) نیست؛ اما ملاک، عموم لفظ آیه است.(قاعده العبره) 🔹برخی (امداد توران) نیز معتقدند اصولا آیات قرآن از مفاهیمی کلی که نیاز به تطبیق درست دارند سخن نگفته اند بلکه از همان ابتدا از مصادیقی معین سخن گفته اند. بنا بر این در تفسیر واژگانی از قبیل "الامانه"، "اولی الامر"، "من عنده ام الکتاب" و دهها نظیر آن سوال درست این نیست که این واژگان دقیقا از چه مفهومی سخن می گویند تا بعد ببینیم مصداقشان کدام است بلکه سوال درست اینست که این آیات دقیقا از کدام شخص یا امر خارجی و عینی سخن می‌گویند. 🔸به هرحال _اگر تفسیر را به شناخت وجه تاریخی آیه، محدود نکنیم_ می توان گفت در مورد قرآن کریم، تصویر دو زبان _یکی زبان متن و دیگری زبان تفسیر_ ممکن است. بیان خاص با لفظ عام، ناظر به زبان متن است و قاعده العبره، ناظر به زبان تفسیر متن. این تفکیک، شاید بتواند راه حلی در عام های فراوان در قرآن کریم باشد که _احیانا_ تبدیل به چالشی میان علم کلام و تاریخ نیز شده است. ┄┅┅┅┅❀⚜️❀┅┅┅┅┄ 🌐 کانال نشریه معارف🔻 https://eitaa.com/maarefmags_ir