💢
الغاء خصوصیت و تنقیح مناط
❖ آیتاللهالعظمی شبیری زنجانی:
این دو با هم فرق دارند.
● الغاء خصوصیت در جائی است که اگر جملهای گفتند، به حسب متفاهم عرفی مثال فهمیده شود، گاهی با تناسب حکم و موضوع مثال فهمیده میشود. مثلا در جمله: «رجل شکّ بین الثلاث و الاربع» رجل را عرف مثال میفهمد یعنی مکلف این کار را بکند، اما در جهاد یا امور سخت که به حسب ارتکازات عرفیه بین زن و مرد فرق است، آنجا مثال نمیفهمد، تناسب حکم و موضوع دخالت دارد.
● اما تنقیح مناط
اگر کسی احکام مختلف شرع مقدس را اطلاع داشته باشد مثلا از ۲۰ یا ۳۰ حکم قاعده ای مانند «من اتلف مال الغیر فهو له ضامن» را اصطیاد می کند، که این در روایتی نیست بلکه یک تکه در یک روایت و تکه دیگر در روایت دیگری گفته شده است که از ملاحظه مجموع استفاده میشود که اتلاف مال غیر ضمان میآورد.
پس تنقیح مناط به متخصص فن و مطلع به مبانی مختلف شرع مربوط میشود.
📚کتاب الصوم؛ ج۱؛ ص۶۳
@madras_emb