زیدیه در گیلان و مازندران شیعه زیدیه ابتدا در مقیاسی محدود به دست یک رهبر شورشی علوی به نام یحیی بن عبدالله و یاران کوفی او، در سال ۱۷۵ قمری در میان دیلمیان غیرمسلمان ترویج شد اما آنچه چشمگیر و مؤثرتر بود، فعالیت مذهبی برخی مبلغین محلی از پیروان قاسم بن ابراهیم (متولد ۲۴۶ق) در غرب مازندران و منطقه‌ی رویان، کجور، کلار و چالوس بود. تعالیم قاسم در خصوص الهیات، نماد انتقال از عقاید زیدیان نخستین کوفی به ضد جبرگرایی، دیدگاه‌های تند ضد تجسیم و تشبیه، تفکیک میان خدا و افعال شر و تأکید بر تمایز مطلق خداوند با همه خلقت بود. عقاید او هر چند با نظر متعزله معاصر خود متفاوت است، زمینه لازم را برای انتخاب الهیات معتزلی در میان پیروان متأخر خود فراهم کرد. تعالیم او در فقه، گونه‌ای سنت شیعی متعادل و متأخر از مدینه ارائه می‌کرد که کاملاً از عقیده مکتب زیدی کوفه مستقل بود. شواهدی در دست نیست که اقامت مختصر یحیی بن عبدالله با برخی هواداران زیدی کوفی در رودبار تحت حمایت شاه جستانی دیلمیان در دوره هارون الرشید این منطقه را به روی تأثیرات مؤثر زیدی گشوده باشد. 👈در وب‌سایت مفاز بخوانید mafaz.ir/?p=57631 🆔@mafaz_news