بسم الله الرحمن الرحیم فرهنگ عبودیت ۲ قسمت ۴ آقای بهجت ظاهرشان العبد میدیدیم اما تصرف میکردند در عالم کون و مکان به اذن الله به اذن الله عبدی بود که ربوبیت به ایشان داده شده بود به یک معنا العبودیة گوهریست که کنه ذاتش ربوبیت است این نتیجه ی باطنش است و برعکس اگر کسی بنده ی غیر خدا شد تمام عالم در او تصرف میکنندو اسیر همه ی عالم است این مسیر عبودیت است اینها را گفتیم تازه اول کلام است قرار است به عبودیت برسیم تا بنده شویم غیر از خدا هیچکس را نبینیم و برای کسی غیر خدا کار نکنیم تا خدا ما را به آن مقام ربوبیت برسانداز امام صادق(علیه السلام) سؤال شد و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون یعنی چه؟ فرمودند أی لیعرفونِ اول که معرفت بود آخرش عبودیت است ، فرمودند: نه و ما خلقت الجن و الانس لیعبدون یعنی و ما خلقت الجن و الانس الا لیعرفونی من جن و انس را خلق نکردم مگر اینکه منِ خدا را بشناسی اوج آن دوباره شد معرفت از خطبه ی یک و بعضی از خطبه های دیگر خواهید دید که این مسئله چگونه حل میشود در خطبه ی یک فرمودند :آغاز دین معرفت خداست و پایان آن نفی صفات است اینجا که امام صادق علیه السلام میفرمایند آخرش هم معرفت خداست این یعنی چه؟ از این فرمایش امام صادق علیه السلام معلوم میشود ما در خلقت وقتی به معرفة الله رسیدیم به هدف خلقت خودمان رسیدیم به قرارگاه خودمان رسیدیم به آرامش مطلق رسیدیم دیگر بالاتر از آن چیزی نیست. دو نکته وجود دارد. یک،چرا أمیر المؤمنین علیه السلام قرآن و پیامبر ما را ارجاع میدهند به خلقت آسمانها و زمین و مورچه و خفاش و شتر دقت کنیم و خدا را بشناسیم این معرفت را که در خلقت شتر میخواهیم پیدا کنیم این چه معرفتی است که با تدبر و تفکر در خلقت شتر به خدا میرسیم در تفکر آسمانها به خدا میرسیم . نکته ی دوم اینکه خداشناسی که از خلقت مورچه یا چیزهای دیگر میرسیم با آخرین جمله ی خطبه ی اول در بند دو چیست؟ باید اول این را حل کنیم. یک وقت از اثر پی به مؤثر میبریم یا از معلول پی به علت میبریم مثلا از دود میفهمیم که آتش است علت آتش است و اثر و معلول دود است یا برعکس از علت پی به معلول میبریم یا از مؤثر به اثر پی میبریم هر دوی اینها معرفت است ولی دو جور معرفت است که در جاهای دیگر اصطلاحات دیگری میگویند مانند برهان لمّی و برهان انّی گاهی از اثر به مؤثر یا از معلول به علت و گاهی از علت به معلول هر دو معرفت است. اما اگر بخواهیم از صدامتیازبدهیم. معرفت از علت به معلول امتیاز آن صد است ومعرفت از معلول به علت امتیاز آن ده است.