🔴 معنای قرآنی مستضعف...
🔹یک. بعداز سخنرانی رهبری درجمع بسیجیان در ششم آبان سال پیش شبهاتی درمورد مفهوم مستضعف مطرح شد. ایشان به تفاوت معنای قرآنی مستضعف با معنای مصطلح آن پرداختند....
دو. معنای لغوی مستضعف، ضعیفنگهداشته شده است. البته در قرآن مشتقات استضعاف، متعدد به کار رفته است:
🔸سه. یکی از کاربردها مستضعف درمعنای استضعاف فکری فرهنگی است. آنها در این معنا بخشی از ظالمانند؛ ظالمانی که ازسوی مستکبرین (سران ظلم) مورد استضعاف قرارگرفتهاند ولی خود ظالمند و نسبت به وضعیتشان مسئول (سبأ، آیه سیویک تا سیوسه) برهمین مبنا چنین افرادی ضعیف هم خوانده شدهاند...
🔹یعنی خودشان مسئول ضعفشان هستند. (إبراهيم، آیه بیستویک و غافر آیه چهلوهفت)
چهار. کاربرد دیگر مستضعف در معنای افرادی است که مدعیاند هیچچاره و امکانی برای هدایت شدن ندارند، ادعای مستضعف بودن این افراد هم پذیرفتهشده نیست و باید از آن شرایط هجرت کنند. (توبه، آیه نودوهفت ونودوهشت)
🔸پنج. مستضعف را در مورد افراد ضعیف و بیچاره هم میبینیم. (نساء، آیه صدوبیستوهفت)
شش. اما در موارد متعدد استعمال لغت به مؤمنینی برمیگردد که ضعیف نگهداشته شدهاند. (اعراف، آیه هفتادوپنج وانفال، آیه بیستوچهارتابیستوهفت) این مؤمنین خودآگاهی دارند و میخواهند از استضعاف خارج شوند؛
🔹و باید مؤمنان برای رهایی آنان مبارزه کنند.(نساء، هفتادوپنج) مستضعفینی که از روی ایمانشان تحت استضعاف قرارگرفتهاند و صابرند، ظرفیت دارند حاکمان و وراثان زمین و جایگزین مستکبران باشند.(قصص، چهاروپنج و اعراف، صدوسیوهفت) پیامبران نیز در موضع استضعاف قرار گرفتهاند. (اعراف، صدوپنجاه)
🔸نتیجه: معنای عامی برای مستضعف داریم که همان معنای لغوی ضعیف نگهداشته شده است. حقوق چنین فردی باید داده شود. فرد اگر تحت استضعاف واقع شود و خودش ظالم باشد و خودآگاهی و پایبندی به حق نداشته باشد، فضیلتی ندارد، او باید هجرت کند و شرایط را تغییر دهد وگرنه ظالم به حساب میآید...
🔹اما اگر خودآگاهی و ایمان داشته و بهدنبال خروج از استضعاف بوده و صبرپیشه کند، و از روی ایمان تحت استضعاف واقعشده باشند (معنای خاص مستضعف) میتواند وارثان، ائمه و حاکمان زمین باشند مثل اعلای ان نیز ائمه حق و پیامبرانند. پس فقط فقر و محرومیت شرط لازم وکافی مستضعف قرآنی نیست...
🔸اما فقرا و محرومین اگر آن شروط را کسب کنند میتوانند واجد معنای قرآنی مستضعف باشند. پس تعبیر رهبر انقلاب، قلب مفهوم مستضعف نیست و تدقیق درست معنای قرآنی آن است. کما اینکه استعمال قرانی لغت شهید با معنای اصطلاحی شهید متفاوت است ولی مفهوم شهادت با ادبیات دیگری در قرآن هست...
💬 محمد صادق شهبازی
@mahdi_ghasemzadeh