آیت الله محمدباقرتحریری :
آیا قربانی کردن حیوان، عمل خشنی است؟
در این شرایط این سؤال در مورد عید قربان مطرح میشود که عدهای قربانی کردن گوسفند یا گاو را عملی خشن و سنگدلانه میدانند.
توجه داشته باشید که در دین اسلام احکام و اموری در رابطه با حقوق حیوانات وجود دارد. به این مفهوم که حتی حیوانات هم دارای حقوقی هستند که باید آن را رعایت کنیم. از جمله این که پیغمبر اسلام صلیالله علیه و آله فرمودهاند: «حرام است که کسی بر روی حیوانی بنشیند و با دیگری مشغول صحبت شود.» چون آن حیوان اذیت میشود و فقط میتوان برای رفت و آمد از حیوان استفاده کرد، ولی اگر موجب خستگی حیوان شویم عمل حرامی مرتکب شدهایم.
همچنین سیلی زدن یا شلاق زدن به صورت حیوان حرام است و یا قربانی کردن در شب که زمان آرامش و استراحت حیوانات است، حرام است. جلوی یک حیوان نباید حیوان دیگر را سر برید و یا حتماً قبل از ذبح باید به حیوان آب بدهیم تا حیوان سیراب باشد. این نوع احکام که باب مخصوصی در فقه اسلامی دارند، نشان میدهد که دین اسلام در مورد حیوانات اهمیت ویژهای قائل است و نسبت به این گروه از مخلوقات الهی هم رئوف است.
اما آیا اصل این عمل، کار خشنی نیست؟
باید دقت شود که اصل ذبح حیوان برای تهیه خوراک و پوشاک عمل خشنی نیست چون گروهی از حیوانات را خداوند برای خوراک انسان حلال کرده است و میتوانیم از آنها ارتزاق کنیم. در همین راستا لازم است که آنها قربانی کنیم تا بتوانیم از گوشت آنها تغذیه کنیم. پس اساساً عمل قربانی عملی غیراخلاقی نیست.
اما در اسلام برای اینکه این عمل به درستی انجام شود، ضمن اینکه در ذبح حیوان باید نام خدا برده شود، لازم است شرایطی رعایت شود. مانند اینکه قربانی کردن در شب انجام نشود یا چاقویی که با آن حیوان ذبح میشود حتماً تیز باشد تا موجب اذیت شدن حیوان نشود. در غیر این صورت عمل قربانی نه تنها موجب قرب الهی نمیشود، بلکه انسان مرتکب کار حرامی شده است.
آیتالله محمدباقر تحریری
باتشکرازطرح سوال معلمی