💢 مروری کوتاه بر
#نکات_تفسیری آیات سوره المائده ( آیات3 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَ الْمُنْخَنِقَةُ وَ الْمَوْقُوذَةُ وَ الْمُتَرَدِّيَةُ وَ النَّطِيحَةُ وَ ما أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا ما ذَكَّيْتُمْ وَ ما ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَ أَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلامِ ذلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ «3»
❤️💜بر شما، (خوردن گوشت) مردار، خون، گوشت خوك و حيوانى كه به نام غير خدا ذبح شود و حيوانى (حلال گوشت) كه بر اثر خفه شدن يا كتك خوردن، يا پرت شدن يا شاخ خوردن بميرد و نيم خورده درندگان حرام شده است مگر آنكه (قبل از كشته شدن به دست درّنده،) به طور شرعى ذبح كرده باشيد. همچنين حرام است حيوانى كه براى بتها ذبح شده يا به وسيلهى چوبههاى قمار تقسيم مىكنيد. همهى اينها نافرمانى خداست.
امروز، (روز هجده ذىالحجّه سال دهم هجرى كه حضرت على عليه السلام به فرمان خدا به جانشينى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله منصوب شد) كافران از (زوال)
دين شما مأيوس شدند، پس، از آنان نترسيد و از من بترسيد. امروز دينتان را براى شما كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان «دين» برايتان برگزيدم. پس هركه در گرسنگى گرفتار شود، بىآنكه ميل به گناه داشته باشد، (مىتواند از خوردنىهاى تحريم شده بهره ببرد.) همانا خداوند، بخشندهى مهربان است.
📚جلد 2 - صفحه 235
📝نکته ها👇
🔷در آيهى اوّل گذشت كه بهرهگيرى از گوشت چهارپايان، حلال است، مگر آنچه تحريم آن بعداً بيان شود. اين آيه، ده مورد از گوشتهاى حرام را بيان كرده است.
«منخنقة»، حيوانى است كه خفه شده باشد، چه به دست انسان يا حيوان، يا خود بخود.
🔷«موقوذة»، حيوانى است كه با ضربه و شكنجه جان دهد. رسم عرب بر آن بوده كه بعضى حيوانات را به احترام بتها، آنقدر مىزدند تا جان دهد و اين كار را نوعى عبادت مىپنداشتند. «1» «متردية»، حيوان پرت شده از بلندى و «نطيحة»، حيوانى كه بر اثر شاخخوردن مرده باشد.
🔷تحريم آنچه كه در اين آيه مطرح شده است، در سورههاى انعام و نحل و بقره آمده است ولى در اين آيه، نمونههاى مردار (خفّه شده، كتك خورده، شاخ خورده و ...) بيان شده است.
🔷امام باقر عليه السلام فرمودند: «ولايت، آخرين فريضه الهى است سپس آيهى «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ» را تلاوت فرمودند». «2»
🔷بتها، مجسمههايى بود كه شكل داشت؛ امّا «نصب»، سنگهاى بىشكلى بود كه اطراف كعبه نصب شده بود و در برابرش قربانى مىشد و خون قربانى را بر آن مىماليدند.
🔷در آيهى 109 سوره بقره، تمايل كفّار نسبت به انحراف مسلمانان از راه خودشان مطرح شده است. خداوند فرمان داد: شما اغماض كنيد تا امر الهى برسد. پس مسلمانان منتظر حكم قاطعى بودند كه كفّار را مأيوس سازد، تا اينكه آيهى الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ ... نازل شد.
📚«1». تفسير قرطبى.
📚«2». كافى، ج 1، ص 289.
📚جلد 2 - صفحه 236
🔻غدير در قرآن🔻
🔷دو مطلب جداى از هم در اين آيه بيان شده است، يك مطلب مربوط به تحريم گوشتهاى حرام، مگر در موارد اضطرار و مطلب ديگر مربوط به كامل شدن دين و يأس كفّار كه اين قسمت كاملًا مستقلّ است، به چند دليل:
✔️الف: يأس كفّار از دين، به خوردن گوشت مردار يا نخوردن آن ارتباطى ندارد.
✔️ب: رواياتى كه از طريق شيعه و سنى در شأن نزول آيه آمده، در مقام بيان جملهى «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا» و «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ» است، نه مربوط به جملات قبل و بعد از آن، كه درباره احكام مردار است.
✔️ج: طبق روايات شيعه و سنّى، اين قسمت از آيه: الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ ... پس از نصب علىّبن ابىطالب عليهما السلام به امامت در غديرخم نازل شده است.
✔️د: غير از دلائل نقلى، تحليل عقلى نيز همين را مىرساند، چون چهار ويژگى مهم براى آن روز بيان شدهاست:
1. روز يأس كافران،
2. روز اكمال دين
3. روز اتمامنعمت الهى بر مردم
4. روزى كه اسلام به عنوان «دين» و يك مذهب كامل، مورد پسند خدا قرار گرفته است.
⬇️⬇️⬇️