#قاعده_چهاردهم 4⃣ نقض های قاعده الف) لقطه گفته شده بعضی از افعال است که مصداق احسان اند، اما در شریعت حکم به ثبوت ضمان در آن ها شده، مانند أخذ و تصدّق لقطه؛ خب این مساله با عمومیت قاعده سازگار نیست. توضیح: من اگر لقطه را پیدا کردم باید دست نزنم،‌ اگر دست زدم ضامن هستم یا باید صاحبش را پیدا کنم و برسانم واگر صاحبش پیدا نشد،‌ صدقه بدهم به نیت ضمان، که اگر صاحبش پیدا شد و به عمل من راضی شد اهلاً و سهلاً و اگر راضی نشد، من باید پولش را بدهم! - پاسخ مرحوم مراغی مرحوم مراغی می‌فرماید به این آدم از اول که دست روی لقطه می‌گذارد، می‌گویند دست نزن، اگر دست زدی هر نوع تصرف نیک هم بکنی ضامن هستی. بلی اگر به او گفته نشده بود، ممکن است بگوییم ضامن نیست. بنابراین، قاعده منتقض نیست، قاعده در صورتی منتقض است که این آدم نیکی بکند و بعداً بگوید تو ضامن هستی، اما اگر از اول مقید بکنند تصرفش را، احسانش را، در آنجا قاعده منتقض نیست. - پاسخ آیت الله سبحانی ما جواب دیگری می‌دهیم: آیا مراد از احسان،‌ کارهای دنیوی است یا کارهای اخروی؟ «مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ» می‌خواهد در باره دنیا بحث کند یا در باره آخرت؟ ظاهراً می‌خواهد در باره دنیا بحث کند، اگر یک نفر در دنیا به کسی نیکی کرد و از روی اتفاق نیکی و احسانش مصادف با ضرر شد، این آدم ضامن نیست. با این حساب وقتی شما مال مرا صدقه دادید که در آخرت به من اجر بدهند،‌ این جزء مصادیق آیه نیست. بله! از نظر عقلا احسان شمرده می‌شود اما موضوع قاعده احسانی دنیوی است نه مطلق احسان. 📚 درس خارج فقه سبحانی(با مقداری تغییر): ۹۲/۱۱/۱۲ #قاعده_احسان @Qabasat