⭕️ آیا رئیس جمهور نباید درکی از اجرا داشته باشد؟
🔰همان گونه که در فرستهی قبلی بیان شد در حقیقت مجریه بودن قوهی مجریه به این معنا نیست که یک سری مسئول اجرایی در رأس آن قرار دارند. بلکه به این معناست که بسیاری از امور اجرایی کشور خروجی دولت و قوهی مجریه است اما از نقطهای که تصمیمی در دولت گرفته میشود تا جایی که خروجی اجرایی خودش را نشان میدهد راه زیادی طی میشود و ریاست این قوه باید توانمندیهای فراتر از اجرا داشته باشد. بله یکی از ملاحظاتی که دولتمردان باید به آن توجه داشته باشند این است که نباید تصمیماتی بگیرند که امکان اجرا نداشته باشند. برای چنین امری باید دولتمردان ظرفیتهای مختلف کشور را از نظر نیروی انسانی، منابع و مناسبات قدرت بشناسند تا بتوانند تصمیماتی قابل اجرا بگیرند که این شناخت مستلزم فهمی از امور اجرایی کشور است.
🔰حال پرسش مهم این است که این شناخت چگونه حاصل میشود؟
1️⃣حالت اول شناختی است که بر اثر انجام دادن مستقیم کارهای اجرایی توسط فرد مسئول به دست میآید. این حالت دارای اشکالی اساسی است و آن این است که این فرد تنها در حوزهای که کار اجرایی میکند میتواند ملاحظات اجرایی آن را درک کند. البته در امور اجرایی از نظر اداری و تعامل با نیروی انسانی ملاحظاتی هست که میان حوزههای مختلف اجرا مشترک است اما بدیهی است که کسی که مثلا در حوزهی مسکن کار اجرایی کرده است لزوما توانایی کار اجرایی در حوزهی بهداشت و درمان را ندارد و بخش مهمی از این عدم توانایی به دلیل نداشتن درک کافی از حوزههای متعدد اجرایی میباشد.
2️⃣حالت دوم شناختی است که بر اساس بازدید میدانی و جلسات کاری با مسئولین فعال در حوزههای مختلف اجرایی به دست میآید. این شناخت به دلیل این که با واسطه است محدودیتهایی را در پی دارد و ممکن است به درستی تمام ملاحظات آن گونه که باید مطرح نشود و یا اطلاعات به صورت کانالیزه به مسئول مربوطه انتقال پیدا کند.
3️⃣حالت سوم شناختی است که بر اساس روشهای نوین تصمیم گیری در سر صحنهی تصمیم گیری همهی ملاحظات مدیریتی و اجرایی به میان آورده شود تا تصمیم درست و قابل اجرایی گرفته شود. این روش نیاز به تجربهای دارد که توانایی جمع بندی نظرات مختلف و به تصمیم رسیدن دولت را در فرد مسئول ایجاد کند و اگر چنین تجربهای وجود داشته باشد به نظر میرسد که حتی از حالت اول شناخت پیدا کردن از صحنهی اجرا هم کارآمدتر باشد.
🔰این روش میتواند چیزی شبیه روش بررسی موضوعات و ارائهی راهکار در دولت سایه دکتر جلیلی باشد. به این شکل که هر موضوع در مثلثی از مسئولان، متخصصان و کنشگران میدانی ذی نفع آن حوزه مورد بررسی قرار گیرد. با این روش امکان لحاظ همهی نکات مهم در اجرا برای تصمیم گیری فراهم میشود. قابل توجه این که به نظر میرسد تجربهی شورایعالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام هم برای پیاده کردن چنین روشی به ایشان کمک به سزایی کرده باشد.
🔰پ.ن: هرچند دکتر جلیلی از شناختی که در حالت دوم به دست میآید هم استفادهی زیادی کرده است ولی مهمتر آن است که نقایص آن نحوه شناخت به خوبی در حالت سوم پوشش داده میشود.
@marghoomat