شهید صدر معتقد است که مفسر باید با نظریه تفسیر به سراغ متن برود. ✍️ حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی عبداللهی در دهمین نشست از سلسله درس‌گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر: ✔️ دانش تفسیر متن، متون مقدس و بویژه قرآن کریم در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف اهمیت دارد؛ چون فرهنگ و تمدن بویژه فرهنگ‌های دینی، متن‌محور هستند یعنی اغلب مدعیات معرفتی دینی ما مبتنی بر متن قرآن و روایات است. ✔️ چرخش تفسیری اصطلاح مهمی است که باید به آن توجه کرد؛ دانش تفسیر دانشی نو نیست بلکه از زمانی که انسان در اجتماع زندگی کرده است برای فهم کلام یا نوشته دیگر، تلاش کرده است روش‌ها قواعد و ابزار فهم مخاطب خود را به دست آورد و ارتباط زبانی برقرار کند؛ اما در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، با تحول در دانش تفسیر مواجه هستیم که می‌توان آن را چرخش تفسیری خواند. ✔️ تفسیر در دوره معاصر امری اجتماعی، فرهنگی و تاریخی است؛ بر خلاف دوره کلاسیک مفسر خود را در بافت تاریخی اجتماعی در نظر می‌گیرد و با توجه به موقعیت اجتماع، فرهنگ و تاریخی که در آن قرار دارد متن را فهم می‌کند. ✔️ یکی دیگر از ویژگی‌های تفسیر معاصر، فعال بودن مفسر است؛ مبانی و پیش‌فرض‌ها و تجربیات و منظرهای مختلف مفسر بر فهم و تفسیر متن موثراست؛ به نظر شهید صدر مجاز هستیم که در تفسیر متن، فعال دخالت کنیم و پیشفرض‌های خود را ارائه کنیم؛ یعنی مفسر فعال است اما تا حدودی. ✔️ در تفسیر معاصر قلمرو‌های مختلفی دست به دست هم می‌دهند تا دانش تفسیر متن اتفاق بیافتد؛ این‌ها را رویکرد بین الاذهانی یا انتقادی به تفسیر می‌نامند؛ نشانه‌شناسی، زبان‌شناسی، نقد ادبی، فلسفه زبان، هرمنوتیک فلسفی و دانش های مختلفی دست به دست هم داده‌اند. ✔️ دو علم فلسفه زبان و هرمنوتیک فلسفی را دانش‌هایی هستند که در روزگار ما بیشترین سهم را در مباحثات دانش تفسیر دارند؛ هرمنوتیک را بررسی و مطالعه تفسیر به صورت کلی تعریف کرده‌اند که خواه تفسیر متن، گفت‌وگو یا سخن شخص باشد؛ هرمنوتیک دانش بررسی یا مطالعه تفسیر متن است. ✔️ به گمان من ارتباط دانش تفسیر آن گونه که منتشر شده از عدم ارتباط با فلسفه زبان و دانش‌های دیگر رنج می‌برد؛ اما آنجا که مفسران به دانش‌های مختلف مانند قرآن و حدیث روی نیاورده‌اند، می‌بینیم که باید به صورت جدی‌تر وارد شویم و نقش دانش‌های زبانی و فلسفه زبان را در علم و دانش تفسیر متن در نظر بگیریم. ✔️ شهید صدر تفسیر ترتیبی را خیلی مهم نمی‌دانند بلکه تفسیر اجتماعی یا موضوعی را مهم می دانند؛ نکته برجسته روش تفسیری شهید صدر آن است که شهید صدر می‌خواهد تفسیر، نظریه تفسیر متن داشته باشد؛ شهید صدر معتقد است که مفسر باید با نظریه تفسیر به سراغ متن برود که این بسیار مهم است؛ مفسر باید وقتی به سراغ تفسیر متن می‌رود منهج، روش و رویکرد عامی برای تفسیر داشته باشد؛ این عام بودن مهم است. ✔️ اگر کسی با ارتکازات زبانی اولیه به سراغ تفسیر متن برود، در مرحله اول تفسیر باقی مانده است، مرحله اول بررسی فهم زبانی یک متن است. مرحله دوم علاوه بر ارتکازات زبانی، به ارتکازات اجتماعی اشاره می‌کند؛ اینجا هرمنوتیک مطرح می‌شود که بحث شهید صدر با بحثی که هرمنوتیست‌ها بیان کرده‌اند باید قیاس شود. 🔍برای خواندن متن کامل اینجا را کلیک نمایید. 🔻یادداشت های برگزیده https://eitaa.com/joinchat/3621912738Cceffa384fd