جاه طلبی‌های سیاست خارجی ترکیه چشمگیر است و آنکارا منطقه بزرگی از شرق بالکان تا مرزهای چین و حتی بیشتر را در حوزه نفوذ نرم خود گنجانده است. با این حال، نخبگان محلی در کشورهای آسیای مرکزی، ایده وحدت ترکان را بیشتر به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و تاریخ می دانند تا به عنوان بستری برای همکاری عمیق اقتصادی، اتحاد نظامی یا سیاسی با آنکارا.
پتانسیل اقتصادی ترکیه برای تضمین رهبری کشورهای ترک، بویژه برای ترک‌تباران آسیای‌مرکزی کافی نیست. آنکارا منابع لازم برای بیرون راندن روسیه را که شریک اصلی اقتصادی، متحد و ضامن امنیت این منطقه است، ندارد.
آنکارا احتمالاً امیدهای خاصی به احیای سازمان کشورهای ترک (OTS) در سال 2021 و ساده سازی رویه‌های گمرکی برای تجارت متقابل داشت. با این حال، این سازمان با رقیبی همچون اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) مواجه است که دارای یکپارچگی عمیق‌تر و سطح بالاتری از هماهنگی قوانین در کشورهای عضو است.
علاوه بر این، ترکیه به طور دوره‌ای سعی می کند خود را در مسیرهای حمل و نقل و لجستیکی که از قرقیزستان می گذرد غرق کند تا متعاقباً آنها را تحت کنترل خود درآورد. اما از آنجایی که آنکارا بودجه لازم برای تامین مالی پروژه های بزرگ در خارج از کشور خود را ندارد، این تلاش ها ناموفق باقی مانده است. به نظر می‌رسد علیرغم تلاش‌های ترکیه، مفهوم "توران بزرگ" در آسیای مرکزی بیشتر نمادین و یک شعار است.
برخی کارشناسان مانند ایگور شستاکوف، ترکیه را از نظر توان دفاعی و تضمین امنیت در منطقه به عنوان رهبر نمی دانند و معتقدند که سازمان های امنیتی منطقه مانند سازمان پیمان امنیت جمعی، با وجود مشکلات سیستمی که دارند، هنوز جایگزینی برایشان در منطقه نیست و سازماندهی دولت‌های ترک با ایده ایجاد توران بزرگ نمی‌تواند با آن رقابت کند.
ترکیه از نظر مالی نمی تواند یک منطقه را رهبری کند؛ هم از چین و هم از روسیه در آسیای مرکزی عقب‌تر است. در مورد توان دفاعی، ترکیه از نظر مادی و فنی به قرقیزستان کمک می کند، اما باز هم این شاخص ها بسیار کم هستند.
با این حال، البته حوزه‌هایی نیز وجود دارد که ترکیه در قرقیزستان پیشرو است؛ به ویژه در مسائل آموزشی. در حالی که شرکای استراتژیک ما در اتحاد جماهیر شوروی سابق با مسائل مربوط به استقلال خود سر و کار داشتند، ترکیه به سرعت یک جایگاه آموزشی را اشغال کرد و امروز همان دانشگاه ماناس احتمالاً پیشرفته ترین (از نظر تجهیزات و کادر آموزشی) موسسه آموزش عالی در این کشور است که آموزش با کیفیت بالا و اغلب رایگان را ارائه می دهد.
کار ترکیه در این زمینه برخلاف روسیه در سطح سیستماتیک انجام می شود و نفوذ در بخش آموزشی ابزار بسیار قدرتمندی برای قدرت نرم است، اما باید توجه داشت که آموزش باید جهان‌بینی جوانان را شکل دهد و این مسئله از مسائلی است که ترکیه دستش خالی است و پس از فارغ التحصیلی چیزی برای ارائه به مردم قرقیزستان ندارد.
واضح است که جاه طلبی های ترکیه از بین نخواهد رفت. همچنین برخی کشورها مانند آذربایجان که مفهوم توران بزرگ را در کتب درسی مدارس گنجانده اند به هر نحو ممکن ترکیه را در این مسیر تشویق می کنند. با این حال، واقعیت این است که سایر کشورهای ترک زبان منطقه آسیای مرکزی در سیاست خارجی خود ترجیح می‌دهند که بر اساس منافع ملی خود هدایت شوند و به جای یک امپراتوری افسانه‌ای همکاری هایی را انتخاب کنند که حاکمیتشان را تضعیف نکند و بتواند ثبات و امنیت اقتصادی را به معنای وسیع آن تضمین کند.
نشر این تحلیل نظر به تأیید یا رد آن نیست و بمنظور آگاهی از تحلیل‌های رایج منتشر شده است
کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr