🔴 پاسخ فلسفی علامه جعفری به برتراند راسل 🔹 برتراند راسل، فیلسوف و ریاضی‌دان انگلیسی است که از وی آثار متعددی برجای مانده است. راسل خود را یک بی‌خدا معرفی می‌کرد، اما هرگز نتوانست بطور جد، منکر اصل وجود خدا شود. او در "من یک خداناباورم یا یک ندانم‌گرا" در سال 1947 می‌گوید: بعنوان یک فیلسوف اگر بخواهم برای شنونده‌های فلسفی محض سخن بگویم، باید بگویم که خود را یک ندانم‌گرا توصیف می‌کنم، چرا که فکر نمی‌کنم برهانی قاطع وجود داشته باشد که کسی بتواند اثبات کند که خدایی وجود ندارد. 🔸 جالب است که بین راسل و مرحوم علامه جعفری، بعنوان دو فیلسوف غیرالهی و الهی، مکاتبات متعددی درباره‌ی ماهیت وجود خدا، کیفیت جهان، مرگ و زندگی، دین و علم و... وجود دارد که منتشر شده است. در یکی از نامه‌ها راسل می‌پرسد: با آنکه علم هیئتی که در کتاب‌های تحصیلی ما گنجانده شده بر مبنای عقیده‌ی کپرنیک قرار دارد، با این حال هنوز این‌گونه طرز تفکر در مذهب و اخلاقیات ما نفوذی ننموده و اعتقادات کهن ما را در مورد علم هیئت دگرگون نکرده است. هنوز هم مردم فکر می‌کنند که نقشه‌هایی خدایی در این دنیا اثر دارند و قدرتی الهی نه‌تنها به دنبال تحقق خوبی‌هاست، بلکه افراد بدکاره را نیز تنبیه می‌کند. ▪️علامه نیز در پاسخ چنین گفته‌اند: ظاهراً آقای راسل باید اطلاع داشته باشند که در بین همین مردم امثال نیوتن و انیشتین هم وجود دارد که اولی می‌گوید: "جاذبیت بدون یک نیروی عالی‌تر به عنوان خدا نمی‌تواند برقراری سیستم منظومه‌ی شمسی را معیّن کند." و دومی هم خداوند رابه عنوان حافظ قوانین معرفی می‌کند. گذشته از این دو دانشمند، تعداد زیادی از متفکرین دیگر که عموماً از علمای درجه‌ی یک بوده‌اند نیز نظارت خداوند را بر نظام جهان هستی به عبارت‌های گوناگون گوشزد کرده‌اند. از طرف دیگر یکی از نظریات چهارگانه‌ای که درباره‌ی قانون طبیعت گفته شده قانون ادب ذاتی است که بیان ادبی آن بصورت زیر است: جهان کلّ است و در هر طرفة العَین عدم گردد وَلایَبقی زمانَین 🔻 به عبارت دیگر، موجودات و روابط جهان طبیعت در هر زمان مانند ریزش فوتون در حال استمرار و تحوّل است، و چون ذات ذرات نمی‌تواند این حرکات سیستماتیک را دقیقاً ایجاد کند، پس در هر آن، نظارت خداوند این موجود را در جهان هستی به وضع خود نگه می‌دارد. به مناسبت 2 فوریه، سالگرد مرگ برتراند راسل #دیگران @mehdi_jahandar