⁉️ چرا وقتی به زیارت حرم امام رضا (ع) می‌رویم حس سبک شدن و نشاط روحی پیدا می‌کنیم اما هنگام قدم زدن در یک مال یا هایپرمارکت احساس سنگینی فضا و ضیق صدر به ما دست می‌دهد؟
💠 برای حرم امام رضا (ع) (و دیگر بقاع متبرکه که انسانی الهی در آن مدفون است) که باعث شرح صدر و سکینت و آرامش در انسان می‌شود می‌توان به سه عامل اشاره کرد:
۱. اولین دلیل مدفون بودن یک امام و حجت خدا در آن مکان که تاثیری زیادی بر حس فضا می‌گذارد
۲. کسانی که در حرم هستند و به آنجا می‌روند نیت‌شان زیارت و پاک شدن و نزدیکی به حجت خدا و خود حضرت حق است و کمتر کسی با نیت ناخالص در این مکان حضور دارد.
۳. معماری و طراحی فضا با مقیاسی انسانی به گونه‌ای است که بستر را برای معطوف شدن توجه انسان به عالم بالا و خارج شدن از غفلت روزمره فراهم می‌کند. در واقع این معماری جسم و روح انسان را باهم می‌بیند و به محضر دعوت می‌کند.
💠 اما در مال‌ها و پاساژهای بزرگ، انسان‌های مؤمن و کسانی که روح و فطرت‌شان کمتر غبار گرفته است، احساس سنگینی فضا و ضیق صدر را بخوبی درک می‌کنند؛ می‌توان دلایل آن را در سه حوزه خلاصه کرد:
۱. کسانی که در آنجا فروشنده هستند چند درصدشان صرفاً به دنبال کسب روزی حلال هستند؟ غالباً اینگونه نیست که فروشندگی در این مال‌های لاکچری و لوکس، با هدف‌هایی نظیر خودنمایی و پُز لوکس بودن و یا به دنبال مشتری‌های خاص بودن است؟
۲. مردمی که در این مکان‌ها مشاهده می‌شوند، نیت‌شان از این حضور چیست؟ یکی از ویژگی‌های این پاساژها و مال‌های بزرگ دعوت کردن مخاطب به پرسه زدن و گشت‌وگذارهای بی‌هدف است که اینگونه رفتارها کاملاً قابل مشاهده است. هم‌چنین این مکان‌ها بستری است برای نمایش مصرف‌گرایی.
۳. معماری این غول‌های تفاخر و سمبل‌های مصرفِ لاکچری نیز غالباً یک معماری غیرانسانی است که مخاطب را مسحور فضا و سرکوب می‌کند.
نوع طراحی دکوراسیون مغازه‌ها به گونه‌ایست که بعد عقلانی (قلب و فؤاد) انسان را خاموش و بعد غیرعقلانی (صدر و شغاف) را فعال می‌کند.
🏙 رهایی از معماری وحشی
| @memarivahshi |