جهاد با نفس (۱۳) منبر یک دقیقه ای🕙 [ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود] بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین‏ ❇️مقدمه در کتابی که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند حدیث سیزدهم که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این حدیث؛ حضرت امیر(ع) به محمد حنفیه فرمود: «يَا بُنَيَّ لاَ تَقُلْ مَا لاَ تَعْلَمُ، بَلْ لاَ تَقُلْ كُلَّ مَا تَعْلَمُ، فَإِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ فَرَضَ عَلَى جَوَارِحِكَ كُلِّهَا فَرَائِضَ يَحْتَجُّ بِهَا عَلَيْكَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ...».پسر دلبندم! چيزى را كه نمى‌دانى مگو بلكه هر چيزى را هم كه مى‌دانى بر زبان مياور زيرا خداوند بر تمامى اعضاى تو امورى را واجب ساخته كه به وسيله آنها در روز قيامت بر عليه تو حجّت و دليلى مى‌آورد و از تو در باره آنها مى‌پرسد. 🔷احادیث مشابه ➖امام باقر(ع) فرمود: مَنْ أَفْتَى اَلنَّاسَ «بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ لاٰ هُدىً» مِنَ اَللَّهِ لَعَنَتْهُ مَلاَئِكَةُ اَلرَّحْمَةِ وَ مَلاَئِكَةُ اَلْعَذَابِ وَ لَحِقَهُ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِفُتْيَاهُ. هر كس بدون علم و هدايت به مردم فتوا دهد، فرشتگان رحمت و فرشتگان عذاب بر او لعنت فرستند و گناه آن كه به فتواى او عمل كند دامنگيرش شود. ➖امام سجاد اینگونه دعا فرمود: اللَّهُمَّ إِنیِّ أَعُوذُ بِکَ مِن... أَوْ نَقُولَ فِی الْعِلْمِ بِغَیْرِ عِلْمٍ» پرداخت و گفت: در هیچ موضوع علمی نباید داشتن علم و آگاهی اظهار نظر کرد، چراکه چنین کاری خسارت های فراوانی از لحاظ مادی و معنوی برای گوینده و شنونده دارد. 🔴آسیب خود عالم پنداری یکی از آسیب های زندگی های امروزی اعتماد به نفس بیش از حد و توهم آمیز در برخی افراد است که افراد خود را در امور دینی متخصص می دانند! در دنیایى که براى کوچکترین مساله زندگى مادى به متخصص‏مراجعه مى‏کنند و هرگز حاضر نیستند بدن یا لوازم منزل و ماشین‏خود را به غیر متخصص بسپارند ، آیا مى‏شود مسایل دینى و اصل دین‏را که در نگاه واقع بینانه با دنیا و زندگى دنیایى قابل مقایسه‏نیست . از غیر متخصص یا غیر عالم به دین فراگرفت ؟ کتاب و سنت‏به ما تکلیف کرده‏اند که دین را از دین‏شناسان‏بیاموزیم . قرآن مى‏فرماید :« وَلا تَقفُ ما لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ ۚ إِنَّ السَّمعَ وَالبَصَرَ وَالفُؤادَ كُلُّ أُولٰئِكَ كانَ عَنهُ مَسئولًا»﴿۳۶ اسرا﴾ از آنچه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن، چرا که گوش و چشم و دل، همه مسؤولند. و می فرماید:«فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ»اگر نمی‌دانید، از آگاهان بپرسید.﴿۴۳ نحل﴾ 🔷اهمیت این دستور مهم در طول تاريخ، بسيارى از فتنه‌ها و نزاع‌ها، از قضاوت‌هاى عجولانه يا حرف‌هاى بى‌مدرك ونظريه‌هاى بدون تحقيق و علم، بروز كرده است. عمل به اين دستور که [ از اظهار نظر بی علم اجتناب کنیم]، فرد و جامعه را در برابر بسيارى از فريب‌ها و خطاها بيمه مى‌كند. چرا كه خوش‌بينى بيجا، زودباورى وشايعه‌پذيرى، جامعه را دستخوش ذلّت وتسليم دشمن مى‌كند. ♻️مصادیق آسیب های قول بغیر علم تقليد كوركورانه، پيروى از عادات وخيالات، تبعيّت از نياكان، باور كردن پيشگويى‌ها، خواب‌ها، حدس‌ها و گمان‌ها، قضاوت بدون علم، گواهى دادن بدون علم، موضعگيرى، ستايش يا انتقاد بدون علم، تفسير و تحليل و نوشتن و فتوا دادن بدون علم، نقل‌ شنيده‌هاى بى‌اساس و شايعات، نسبت دادن چيزى به خدا و دين بدون علم، تصميم در شرايط هيجانى و بحرانى وبدون دليل وبرهان، تكيه به سوگندها و اشك‌هاى دروغين ديگران، همه‌ى اينها مصداق‌ «لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ» بوده و ممنوع است. ــــــــــــــــــــــــــــ 📎پی نوشتها ۱.وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۲۳. ۲.الکافي  ,  جلد۷  ,  صفحه۴۰۹