🔴
غرور قدرت
امام علی(ع) در نامه ۵۳ نهج البلاغه، مالک اشتر را از مسأله غرور و خودكامگى بر اثر احساس قدرت نهى مى كند و مى فرمايد: «وَ لاَتَقُولَنَّ إِنِّي مُؤَمَّرٌ آمُرُ فَأُطَاعُ، فَإِنَّ ذَلِكَ إِدْغَالٌ فِي الْقَلْبِ وَ مَنْهَكَةٌ لِلدِّينِ وَ تَقَرُّبٌ مِنَ الْغِيَرِ».هرگز مگو من اميرم؛ امر مى كنم و از من اطاعت مى شود كه اين موجب دخول فساد در دل و ضعف و خرابى دين و نزديك شدن دگرگونى ها [در قدرت تو] است.
در جمله جالب دیگر مى فرمايند: «سُكْرُ الْغَفْلَةِ وَ الْغُرُورِ أبْعَدُ إفاقَةً مِنْ سُكْرِ الْخُمُورِ» انسان از مستى غفلت و غرور، بسيار ديرتر از مستى شراب هوشيار مى شود.(۸)
🔴
غرورجوانی
از جمله ویژگی های دوران جوانی، داشتن احساسات تند است. جوانان در دوره ی جوانی به شدت تحت تأثیر احساسات و تمایلات هستند و آن چنان در این بعد قوی هستند که گاهی با مسائل منطقی و عقلی قطع رابطه می کنند و این خطر بزرگی است، زیرا گاهی با تصمیمی که جنبه ی عقلانی ندارد، ممکن است خود را دچار تیره روزی و سیاه بختی نمایند.
خطر طغیان غرایز و احساسات برای نسل جوان از سایر طبقات بیشتر است، زیرا از یک طرف با فرارسیدن بلوغ، تمایل جنسی و سایر خواهش های عاطفی در ضمیر جوانان به شدت بیدار می شوند و از طرف دیگر، عقل آنان هنوز به رشد نهایی و کمال طبیعی و اکتسابی خود نرسیده است، مانند کودکی همچنان ضعیف و ناتوان است و در مقابل امواج نیرومند احساسات، قدرت ایستادگی و مقاومت ندارد و در چنین شرایطی جوانان پیوسته در پرتگاه خطر قرار دارند و با کم ترین غفلت ممکن است سقوط کنند و به بزرگ ترین حادثه ی نامطلوب دچار شوند.
✅
پیشگیری و درمان طغیان
🟢
توجه به عظمت خداوند
«وَ إِذَا أَحْدَثَ لَكَ مَا أَنْتَ فِيهِ مِنْ سُلْطَانِكَ أُبَّهَةً أَوْ مَخِيلَةً ، فَانْظُرْ إِلَى عِظَمِ مُلْكِ اللهِ فَوْقَكَ وَ قُدْرَتِهِ مِنْكَ عَلَى مَا لاَتَقْدِرُ عَلَيْهِ مِنْ نَفْسِكَ، فَإِنَّ ذَلِكَ يُطَامِنُ إِلَيْكَ مِنْ طِمَاحِكَ وَ يَكُفُّ عَنْكَ مِنْ غَرْبِكَ وَ يَفِيءُ إِلَيْكَ بِمَا عَزَبَ عَنْكَ مِنْ عَقْلِكَ».هرگاه بر اثر قدرتى كه در اختيار دارى كبر و غرور يا عُجب در تو پديد آيد، به عظمت قدرت خداوند كه فوق توست و بر امورى نسبت به تو قادر است كه تو درباره خويشتن قدرت آن را ندارى نظر بيافكن، زيرا اين نگاه تو را از آن سركشى پايين مى آورد و از شدّت و تندى تو مى كاهد و آنچه از نيروى عقلت از دست رفته به تو باز مى گرداند.(۹)
🟢
نیکی به دیگران
شخص طاغی از یکسو، با جمعآوری مال و ثروت و از سوی دیگر با بخل و امتناع از پرداخت حقوق الهی به این حس بینیازی میرسد. اینمطلب را آیهٔ هشتم سوره لیل تایید میفرماید: «وَ اَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنی» و اما کسی که بخل بورزد و طالب ثروت و غنی باشد و پاداش نیک روز جزا را تکذیب کند»؛
با در نظر گرفتن این حقیقت که بخل مایهٔ استغنا شده است، بیتردید اعطای کمک به دیگران و انفاق مال در راه خدا یکی از عوامل مهم در درمان طغیان خواهد بود.
بنابراین با انفاق و اعطای مال در راه خدا و پرهیز از بخل میتوان به دایرهٔ استغنایی که منجر به طغیان میشود، ورود ننمود و از آفات مهلک این رذیله رهایی یافت.
🟢
یاد خلقت
➖خداوند بارها خلقت انسان را به او متذکر می شود که؛ «از خاک آفریده شده ای»، «از منی آفریده شده ای» ،«از خون بسته آفریده شده ای »
توجه به آفرینش انسان را به تواضع میکشاند و جبههٔ بندگی بر آستان الهی حضرت حق فرود میآورد.
➖حضرت امیرمؤمنان (ع) میفرمایند:
«مالابن ادم و الفخر اوله نطفه و آخره جیفه و لایرزق نفسه و لایدفع حتفه»
فرزند آدم را با فخرفروشی چه کار؟ او که در آغاز نطفهای گندیده و در پایان مرداری بدبو است، نه میتواند روزی خویشتن را فراهم کند و نه مرگ را از خود دور نماید!(۱۰)
🟢
یاد مرگ و قیامت
➖«اکثروا ذکر الموت فانّه یمحّص الذّنوب و یزهّد فی الدّنیا فان ذکرتموه عند الغنی هدمه و ان ذکرتموه عند الفقر ارضاکم بعیشکم» یاد مرگ، شهوت را در نفس از بین میبرد و ریشههای غفلت را یک سره بر میکند و دل را با وعدههای الهی محکم میکند و روحیهٔ انسان را از قساوت دور میکند.(۱۱)
➖یکی دیگر از داروهای مؤثر در درمان طغیان، یاد معاد و قیامت است که در سوره علق بدان اشاره میشود.؛ «کَلاَّ اِنَّ الْاِنْسانَ لَیَطْغی ٭ اَنْ رَآهُ اسْتَغْنی ٭ اِنَّ اِلی رَبِّکَ الرُّجْعی»
چنین نیست که انسان حقشناس باشد مسلماً طغیان میکند. به خاطر اینکه خود را بینیاز میبیند ولی باید بداند که برگشت همه به سوی اوست»
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d