*جوانمردی*
مفهومی عمیق و چندوجهی دارد که در تاریخ، فرهنگ و ادبیات ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. این مفهوم به خصوصیات اخلاقی و رفتاری اشاره دارد که به نوعی نمایانگر فضیلت، شهامت، نجابت و بزرگ‌منشی است. در اسناد تاریخی و ادبی، جوانمردی با ویژگی‌هایی چون جود (بخشندگی)، وفا (وفاداری)، امانت، مروت (شجاعت و نجابت)، رحمت و دیانت (پایبندی به دین) توصیف شده است. هر فردی که این ویژگی‌ها را در خود ندارد، به جوانمردی نیل نکرده است
فتوت یا جوانمردی با اصناف و پیشه‌وران ارتباط داشته و نه تنها به جدایی آنها از یکدیگر کمک نمی‌کرده، بلکه بیشتر به ایجاد پیوند و اتصال بین اصناف مختلف منجر می‌شده است. این مفهوم در طول زمان و با توجه به شرایط مختلف، شکل‌های گوناگونی به خود گرفته است
از جمله تعریف‌های جالب توجه درباره جوانمردی، حدیثی از *پیامبر اسلام (ص) است که ده علامت برای جوانمردان امت برشمرده است، شامل راست‌گویی، وفای به عهد، ادای امانت، ترک دروغ‌گویی، بخشندگی نسبت به یتیمان، دستگیری از سائلان، بخشش آنچه به دست آمده، احسان، پذیرایی از مهمان و در رأس همه، حیا می‌باشد*
این مفهوم در ادبیات صوفیانه نیز جایگاه ویژه‌ای داشته و به‌عنوان بخشی از مسیر معنوی و روحانی تصوف درآمده است. جوانمردی به‌عنوان کلید ورود به مراحل شریعت، طریقت و حقیقت مطرح شده و به‌گونه‌ای با اصول و ارزش‌های عرفانی گره خورده است
به طور خلاصه، جوانمردی به مجموعه‌ای از ارزش‌ها و خصایل اخلاقی اشاره دارد که در فرهنگ ایرانی اسلامی به‌عنوان ایده‌آل‌های رفتاری و اخلاقی ستایش شده و به عنوان الگویی رفتاری پیشنهاد و ترویج می‌شود. این ارزش‌ها شامل اخلاق، بزرگ‌منشی، شجاعت، بخشندگی، وفاداری، و صداقت است که تمامی این ویژگی‌ها به منظور ایجاد و حفظ روابط اجتماعی مثبت و سازنده در جامعه مطرح شده‌اند. جوانمردی، بیش از هر چیز، به معنای داشتن یک قلب بزرگ و روحیه‌ای گشاده است، که فرد را قادر می‌سازد علاوه بر رعایت اخلاق و مروت در رفتار فردی، در سطح جامعه نیز به عنوان یک الگوی رفتاری اخلاقی و معنوی عمل کند.
با این حال، جوانمردی نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از فرهنگ‌ها و جوامع دیگر نیز مفهوم‌های مشابهی دارد، که هر کدام بر اساس بافت فرهنگی و اجتماعی خود، تعاریف و کاربردهای خاص خود را از بزرگ‌منشی و شرافت انسانی عرضه می‌دارند. این اصول و ارزش‌ها، که در قلب اخلاق و رفتار اجتماعی نهادینه شده‌اند، بر تعاملات انسانی تاثیرگذار هستند و به ساخت جوامعی سالم و متعادل کمک می‌کنند که در آنها احترام متقابل، همدلی و کمک به یکدیگر به عنوان ارزش‌های بنیادین شناخته می‌شوند.