#معرفی_کتاب
📓 تأثیر جنگ جهانی اول بر روابط فکری و سیاسی ایران و آلمان
✍ نویسنده: دکتر عباس پناهی / علی پورعلی
خلاصه کتاب:
آغاز روابط آلمانی‌ها با ایران به دوره صفویه بازمی‌گردد. روابط سیاسی و فکری آلمان با ایرانی‌ها هم‌زمان با جنگ جهانی اول تأثیر زیادی بر ساختار فکری ایرانیان روشنفکر به ویژه بر رشد ناسیونالیسم در ایران داشت.
یکی از مهم‌ترین دلایل گرایش سیاستمداران آلمانی به مسأله ایران، قرار گرفتن ایران در مسیر هندوستان و دسترسی بر بخش مهمی از مناطق ژئوپلیتیک آسیای جنوبی و خاورمیانه بود. این روابط نخست بیشتر بر پایه‌های علمی، فرهنگی، عام‌المنفعه و بشردوستانه قرار داشت. هم‌زمان با جنگ جهانی اول، شیوه مثبت رفتاری آلمانی‌ها با ایرانیان و جبهه ضد انگلیسی آن‌ها موجب شد تا با تلاش برخی از زمام‌داران و ملىگرایان ایرانی که از دیرباز به دنبال تمسک به یک قدرت سوم بودند، فضای سیاسی و فرهنگی ایرانیان به سوی آلمان گرایش یابد.
آلمانی‌ها با نفوذ در اندیشه و فرهنگ ایرانی، منبع الهام ناسیونالیسم برای ایرانیان نخبه‌ای بودند که برای رهایی از سیاست‌های انگلستان و روسیه به آن‌ها متمایل شدند. حلقه روشنفکران ایرانی برلین نسلی از ایرانیانی را تربیت کرد که داعیه‌دار ناسیونالیسم ایرانی در دوره پهلوی شدند و علاوه بر نفوذ در ساختار سیاسی و ادبیات فکری، ناسیونالیسم مبتنی بر باستان‌گرایی را خلق کردند.
در پژوهش حاضر، نگارندگان ضمن تجزیه و تحلیل نقش آلمانی‌ها در ایران، تأثیر جنگ جهانی اول را بر روابط فکری و سیاسی ایران و آلمان در سال‌های نخست سده بیستم میلادی مورد پژوهش قرار می‌دهند. کتاب حاضر در چهار فصل سازماندهی شده است. در فصل نخست با عنوان «جنگ جهانی اول و ایران»، اوضاع سیاسی ایران در جنگ جهانی اول و کشمکش دولت‌های خارجی در ایرانِ مقارن جنگ مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم به تأثیر آلمان بر روشنفکران، مطبوعات و اشعار فارسی پرداخته شده است.
در فصل سوم نقش جاسوسان آلمانی در ایران و تأثیر آن‌ها بر ساختار سیاسی و اجتماعی ایران مورد پژوهش قرار گرفته است و در فصل چهارم و پایانی به نقش آلمانی‌ها در جنبش‌های اجتماعی ایرانِ مقارن جنگ جهانی اول پرداخته شده است.
@mirzaeihaa