سلام آقای سخایی عزیز. طاعات قبول باشد.
خداقوت به شما. مستندهای میرزایی‌ها به جز یک قسمت را دیدم. کار ارزشمندی بود و دقت‌های درستی روی نهضت انجام شده بود. نقدهای‌تان به مقاله تبارنامه میرزا، درست است
متاسفانه خلاهای جدی در پژوهش حول شخصیت میرزا کوچک و نهضت جنگل وجود دارد و خصوصا اسناد و اطلاعات مندرج در منابع منتشر شده بسیار مبهم است. به بحث تبار میرزا و خلا اسناد حول آن اشاره کردید. درباره هیئت اتحاد اسلام و اعضای آن که به اجماع منابع، همگی جز عده قلیلی روحانی بودند و سه سال آغازین رهبری نهضت را به عهده داشتند، تقریبا هیچ سندی از گفتگوها و مکاتبات و صورت‌‌جلسات آنها وجود ندارد! اسناد و اطلاعات مربوط به وقایع نهضت در سالهای دوم، 1334ق، هم بسیار ناچیز است، از این سنخ مطالب بسیار است. متاسفانه درباره بخش‌هایی از نهضت تورم اسناد و منابع است ولی در بخش‌هایی هیچ چیزی وجود ندارد. حجم اسناد و اطلاعات نهضت در 5 سال ابتدایی نهضت را با حدود یک و نیم ساله پایانی آن مقایسه کنید تا نگاه کاریکاتوری به اسناد و منابع را ببینید و کاملا ذهنها را با این کار مهندسی شده و خیلی ها نهضت هفت ساله را انقلاب هفده ماهه جنگل معرفی کرده اند و ذهنیت سازی کرده اند.
میرزا حسین خیاط فرنیای قزوینی، از رجال نهضت جنگل بود، وی عضو کمیته اتحاد اسلام و در نیز عضو کمیسیون ارزاق بود که با قحطی بزرگ مقابله کردند. همان طور که گفتید، او عاشق میرزا بود.
ایل رشوند، کرد بود، نه ترک. در آن مقاله هم، ص2، به کرد بودن ایل رشوند اشاره شده. تا جایی که به ذهن دارم کسی قائل به نسب «ترکی» برای میرزا نشده، بلکه او را صرفا «قزوینی الاصل» نوشته اند. اصالت عموم مردم شهر قزوین هم خلاف ذهنیت امروزی ما، ترک نیست بلکه فارس هستند و فارسی را با لهجه قزوینی صحبت می‌کنند و لهجه قزوینی دارند و هنوز هم خانواده های بومی اصیل وجود دارند. ترکها به دلیل مهاجرت به این شهر، به تازگی غلبه یافتند وگرنه مردم بومی قزوین اصالت ترکی ندارند. البته ترکی هم یکی از اقلیت‌های این منطقه بود، ایلات مختلفی در قزوین ساکن هستند مانند غیاثوند، کاکاوند، رشوند و... که از گیلکی تا ترکی و انواع کردی، لری، لکی، تاتی و... سخن می‌گویند.
مشتاقم که بررسی و نقد شما حول کتاب مجمل رشوند را هم ببینم. این کتاب اطلاعات بسیاری درباره تاریخ ایل رشوند دارد.
میرزا کریم خان رشتی، مامور برجسته انگلیس، و نیروهایش از جمله شریعت گیلانی و بوق‌های رسانه ای که داشت در تخریب وجهه میرزا و نهضت تلاش بسیاری کردند و متاسفانه در مواقعی، خصوصا بعد از شهادت میرزا به موفقیت‌هایی هم دست یافتند. کریم رشتی از همان اوایل نهضت تلاش کرده بود تا نهضت جنگل را نابود کند ولی نتوانست، به همین خاطر به بدنام‌سازی و خراب کردن وجهه میرزا دست زد، البته او و برادرانش در قضیه به شهادت رساندن میرزا هم نقش مهمی ایفا کردند و جنایت بسیار نمودند.
17 فروردین 1401 ش
میثم عبدالهی
@rangeiman_ir