💠 عقلانیت مبتنی بر وحی 🔸 سید مهدی میرباقری باید کل مراحل تحقیق و علم ذیل دین قرار بگیرد؛ یعنی باید وحی حاکم بر عقلانیت نظری، تجربی و کاربردی ‏شود، تا کل عقلانیت اجتماعی به حجیت برسد و همه ذیل وحی عمل کنند. البته علوم مختلف نقلی نمی‌شوند ‏بلکه باید استناد همه علوم به وحی تمام شده و به عبارت دیگر باید همه علوم دینی شوند و به حجیت برسند.‏ بنابراین پایگاه حجیت علوم بازگشت به یقین ندارد که مرحوم شهید صدر در اسس المنطقیه دنبال کرده‌اند، بلکه ‏حجیت علوم به این است که تابع وحی باشند؛ لذا وقتی رفتار اجتماعی حجیت پیدا می‌کند که همه علوم تابع ‏وحی شده و از این طریق به حجیت رسیده باشد. به عبارت دیگر محاسبات علمی در ساخت مسکن و شهر و ‏سایر امور تا به حجیت نرسد قابل اعتماد نیست و وقتی حجیت پیدا می‌کند که وحی در آنها جریان پیدا کرده ‏باشد. لذا همانطور که در فقه باید یقین مستند به تولی ایجاد شود تا به حجیت برسد، در سایر علوم هم یقینی ‏حجیت دارد که مستند باشد.‏ در واقع علوم مبتنی بر مفروضات و غایاتی شکل می‌گیرد و به تعبیر دیگر علم در یک چارچوب و پاراداریم ‏خاصی شکل می‌گیرد که اگر این چارچوب عوض شود کل علم عوض می‌شود؛ لذا دستگاه‌های مختلف طب و ‏دستگاه‌های مختلف ریاضی و... وجود دارد که در چارچوب‌های مختلفی شکل گرفته است؛ لذا این سؤال مطرح ‏می‌شود که کدام یک از این دستگاه‌های مختلف در طب و ریاضی و سایر علوم حجیت دارند؟ در پاسخ به این ‏سؤال می‌توان گفت که علمی حجیت دارد که وحی در آن جریان پیدا کرده و بر اساس تعبد و تولی به وحی ‏تولید شده باشد؛ لذا همانطور که در فقه یقینی که ناشی از تولی باشد حجیت دارد در سایر علوم هم یقینی حجیت ‏دارد که ناشی از تعبد و تسلیم به وحی باشد. البته تولی به وحی در علوم مختلف متفاوت است ولی به هر حال تا ‏تولی و تسلیم به شارع مقدس نداشته باشند حجیت پیدا نمی‌کنند.‏ 📚تقریر فلسفه اصول، جلسه 67 – سه شنبه 11-11-1401‏ 🏠@feghhevelaee