✅پاسخ تفصیلی:👆👆🔺👇👇👇 🔻اختیار انسان و تعیین مقدّرات در شب قدر! مسأله منوط بودن سرنوشت انسان به اعمال اختیاری و کار و تلاش او، موضوعی عقلانی و مورد تأیید آموزه های دینی است. برای مثال می بینیم که خداوند متعال در آیه 39 سوره نجم می فرماید: «وَ أَن لَیْسَ لِلاْنْسانِ إلاّ ما سعى»؛ (انسان بهره اى جز سعى و کوشش خود ندارد. علاوه بر آن در آیه 38 سوره مدثّر می خوانیم: (هر کس در گرو اعمال خویش است)؛ «کُلُّ نَفْس بِمَا کَسَبَتْ رَهینَةٌ». این در حالی است که در آموزه های دینی سخن از نزول فرشتگان برای تقدیر امور بندگان در شب قدر به میان آمده است؛(1) و شب قدر به عنوان شبی که مقدّرات جهان و انسان، ارزاق و سرآمد عمرها در آن رقم می خورد، معرّفی شده است.(2) برای مثال در آیات سوم و چهارم سوره دخان می خوانیم: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِينَ فِيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ»؛ (ما اين كتاب مبين را در شبى پر بركت نازل كرديم و ما همواره انذار كننده بوده ايم، در آن شب كه هر امرى بر طبق حكمت خداوند تنظيم و تعيين مى گردد). اکنون این سؤال مطرح گردد که: اگر در شب قدر مقدّرات معیّن می گردد، پس تلاش و اختیار انسان چه معنا و مفهومی دارد؟ و چگونه انسان می تواند با تلاش و کوشش سرنوشت خویش را تغییر دهد؟ 🔻معنای لغوی و اصطلاحی «قدر» و «تقدیر»؟ در پاسخ به این سؤال ابتدا و پیش از هر چیز توضیحی را به عنوان مقدّمه راجع به معنای لغوی و اصطلاحی «قدر» و «تقدیر» بیان می کنیم. «قدر» در لغت به معنای اندازه و اندازه گیری است و «تقدیر» نیز به معنای اندازه گیری و تعیین می باشد.(3) معنای لغوی تقدیر در سخنی از امام رضا(علیه السلام) نیز بکار رفته و بدان اینگونه اشاره شده است: «تَقْدِيرُ الشَّيْءِ مِنْ طُولِهِ وَ عَرْضِه»(4)؛ (اندازه گیری هر چیز اعم است از طول و عرض آن). منظور از معنای اصطلاحی «قدر الهی» نیز عبارت است از اینکه خداوند هر مخلوقى را با اندازه، شرایط، خصوصیّات و توان مخصوصی به وجود می آورد.(5) به عبارت دیگر، خداوند برای هر پدیده ای اندازه و حدود کمی و کیفی و زمانی و مکانی خاصّی قرار داده است که تحت تأثیر علل و عوامل تدریجی تحقّق می یابد. 🔻نقش علل و اسباب و اراده انسان در تقدیرات الهى؟ با توضیحات فوق می گوییم تقدیر الهى در شب قدر به وسیله فرشتگان و بر طبق شایستگی افراد، و میزان ایمان عملشان تعیین می شود. یعنى براى هر كس آن چیزی را مقدّر مى كنند كه شایسته آن است؛ یا به تعبیری دیگر، زمینه هایش از ناحیه خود او فراهم شده است و این نه تنها منافاتى با اختیار ندارد، بلكه تاكیدى بر آن است.(6) خداوند متعال بر اساس نظام سراسر حکمت هستی، چنان مقدّر کرده که بین پدیده های جهان روابطی خاص برقرار است؛ برای مثال می بینیم خوردن برخی غذاها بر تقویت حافظه موثر است. اعمال و كردار اختیارى انسان نیز از این قاعده مستثنی نیست و بین عمل و نتیجه آن رابطه مستقیمی وجود دارد. در شب قدر خداوند متعال رفتارهای برآمده از اختیار انسان را می سنجد و تقدیرشان را بر اساس قالبی تعیین می نماید. بنابراین، بین تقدیر الهى و اختیار انسان، هیچ منافاتى وجود ندارد؛ زیرا در سلسله علل و شرایط موثّر در سرنوشت انسان، اراده او یكى از علل و اسباب است. لذا می گوییم: آنچه در شب قدر مقدّر می گردد به معنای سلب اختیار از آدمی نیست. کانال رسمی پاسخ به شبهات ، شایعات و مطالب روز در تلگرام، ایتا و سروش http://telegram.me/mobahesegroup https://eitaa.com/mobahesegroup http://sapp.ir/mobahesegroup