نور (محسن قرائتی)
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ «64»
اى پيامبر! براى تو (حمايت) خداوند و پيروان با ايمانت كافى است (و نيازى به حمايت گرفتن از ديگران ندارى).
نکته ها
ممكن است آيه را اين گونه نيز بتوان معنا كرد: اى پيامبر! براى تو و پيروان با ايمانت، تنها حمايت خدا كافى است. يعنى خداوند، هم تو و هم پيروانت را يارى مىكند.
برطبق معناى اوّل، مؤمنان در سايهى خداوند، حامى پيامبرند و بر طبق معناى دوم، مؤمنان در كنار پيامبر، تحت حمايت الهى هستند.
گروهى از يهوديانِ بنىقريظه و بنىنضير، به دروغ به پيامبر صلى الله عليه و آله پيشنهاد يارى دادند، آيه نازل شد كه مؤمنان براى تو كافى هستند. در ضمن اين آيه مقدّمهى فرمان جهاد در آيهى بعد است.
در كتاب «فضائل الصحابه» از حافظ ابونعيم، از علماى اهلسنّت آمده است: مراد از «مؤمنان» در اين آيه، علىابنابىطالب عليهما السلام است. «1»
اگر استمداد از مردم و دلگرمى به حمايتشان با توجّه به خواست خدا باشد، منافاتى با توحيد ندارد. شرك آنجاست كه در برابر قدرت و خواست خدا، تكيه به ديگران شود. امّا تا وقتى كه دلها و انديشهها و حمايتها را شعاعى از ارادهى الهى بدانيم، در مدار توحيد قرار داريم. «حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ»
پیام ها
1- پيروى همراه با ايمان ارزش است، نه پيروى بدون ايمان و نه ايمان منهاى تبعيّت. «اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ»
«1». الغدير، ج 2، ص 51.