قسمت آخر تاکید می کنیم این به معنای دیدن همه مسلمانان چین به یک چشم نیست. مسلما جریان هایی هستند که اسلام را در اولویت قرار می دهند، دست به خشونت نبرده و نمی برند و البته به آرمان های جهان اسلام نظیر قدس، پایبندند. اما حداقل در مقطع کنونی، صدای آنها در میان جنبش های اویغور، چندان بلند نیست. مشکل اصلی دولت چین بیشتر با افراطیون تکفیری از قوم اویغور مانند حزب اسلامی ترکستان شرقی است که جذب وهابیت شده‌اند و به هیچ صراطی مستقیم نمی‌شوند. به نظر می‌رسد که روایت شکل گرفته در اذهان بسیاری از نخبگان در کشور‌های اسلامی و غیر اسلامی، کاملا متاثر از جریان رسانه‌ای غربی است. طبیعی است که این رسانه‌ها، تمام واقعیت تحولات سین کیانگ را منتشر نکرده و قسمتی از رفتار دولت مرکزی را به عنوان حربه‌ای علیه چین–به عنوان راهبردی‌ترین رقیب غرب- در بستر عملیات روانی خود کماکان حفظ کرده اند. چین تاکنون چند تور بازدید از سین کیانگ را برای دیپلمات‌های خارجی مستقر در پکن همراه با جلسات پرسش و پاسخ برگزار کرده و حتی مجوز ورود رسانه‌ها را به اردوگاه‌های بازآموزی صادر کرده‌است. شایسته است جمهوری اسلامی ایران با توجه به روابط حسنه ای که با چین دارد، بکوشد به نوعی قرائت های غیر بنیادگرایانه خود از دین را در سین کیانگ ترویج کند تا هم از اختلافات میان پکن و مسلمانان سین کیانگ کاسته شود و هم هیچ مسلمان مظلومی در چین، مورد آزار و اذیت قرار نگیرد. جنبش اویغورها عمدتا در تضاد با دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران هست و از همین رو تهران بازیگر مورد تائیدی در میان آنها نمی بیند که بخواهد با اتکا بر آن در میان مسلمانان چین نقش آفرینی کند. راهبرد جمهوری اسلامی ایران همچنان همان حمایت از مسلمان مظلوم شیعه و سنی در یمن و سوریه تا هند و کشمیر است مع الوصف در خصوص ایغورها ماجرا کاملا متفاوت است و هدف دشمن و خناسان چیز دیگری است. 🖌 @moghavemat_ta_zohoor313