🔹معرفی کتاب :توحید مفضل
❇️مؤلف
نوشتار اصلی: مفضل بن عمر جعفی
مشهور است که این کتاب املای امام صادق(علیهم السلام) بر مُفَضَّل بن عُمَر جُعْفی کوفی، یکی از اصحاب سرشناس و بزرگ آن حضرت، میباشد.
در اینکه این کتاب نوشته خود امام صادق(علیهم السلام) نیست، اختلافی وجود ندارد بلکه بحث در این است که آیا امام(علیهم السلام)، آن را بر مفضّل بن عمر املا کرده یا اینکه اثر خود مفضّل است که به امام صادق(علیهم السلام) نسبت داده است.
غالب علمای شیعه، مفضَّل بن عمر جُعْفی را صحابی خاص امام صادق(علیهم السلام) و امام کاظم(علیهم السلام) دانسته و برخی از آنان، ضمن اقامه دلیل در رد آرای تضعیفکنندگان، به تأیید و توثیق وی پرداخته و گفتهاند که این کتاب املای امام صادق(علیهم السلام) بر اوست. بعضی علما نیز تصریح کردهاند که اِهلیلَجه، اثر دیگر منسوب به امام صادق(علیهم السلام) در خداشناسی، را خود امام نوشته و سپس متن دستخط خود را در اختیار مفضّل گذاشتهاند ولی توحید مفضّل املای امام(علیهم السلام) بر مفضّل است.
البته نجاشی، این اثر را به مفضّل نسبت داده و اشاره کرده که به آثار وی چندان اعتنایی نیست و گفته است برخی وی را از غالیانِ خطّابی شمردهاند.
❇️اصالت متن :
بر فرض پذیرش اینکه مطالب کتاب حدیثی از امام صادق است که آن حضرت بر مفضل بن عمر املا کرده، این سؤال مطرح است که آیا متن فعلی، همان توحید مفضّل است یا نه.
نام توحید مفضّل در فهرست کتابهای سید بن طاووس آمده است و بنا بر توضیحات وی، آن کتاب، ظاهراً همین است که در دسترس ماست. و بیان داشته تاکنون هیچیک از علما وقوع تغییر و تحریفی را در متن این کتاب گزارش نکرده است و کسی مدعی نشده که توحید مفضّل کنونی غیر از آن است که مفضّل بن عمر جعفی از قول امام صادق(علیهم السلام)روایت نموده است، بلکه سیره آنان در نقل و ترجمه و شرح این اثر، نشان از اعتقاد به عدم تحریف و تغییر دارد.
❇️ علت نگارش :
مفضل بن عمر جعفی داستان نوشتن کتاب را این گونه نقل میکند:
یک روز عصر من در مسجد مدینه در کنار قبر مطهر حضرت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نشسته بودم و در مقام و منزلت آن حضرت فکر میکردم که ناگهان ابن ابو العوجاء و یارانش وارد شدند و در کناری نشستند و شروع به صحبت کردند.
آنان از حضرت رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به عنوان یک فیلسوف، که با زیرکی فراوان نام خود را در جهان زنده نگه داشت، نام بردند و گفتند، این جهان خدایی ندارد و همه چیز خود به خود به وجود آمده و این جهان همیشه بوده و خواهد بود.
من نتوانستم خشم خود را فرو بنشانم و بر سر آنها فریاد زدم و گفتم: ای دشمنان خدا آیا کافر شدهاید؟! آنان در پاسخ من گفتند: اگر تو از یاران جعفر بن محمد هستی، او این گونه با ما سخن نمیگوید.
من از نزد آنها خارج شدم و به نزد امام صادق(علیهم السلام) رفتم و ماجرا را برای آن حضرت تعریف کردم. آن حضرت فرمود: فردا صبح به نزد من بیا و قلم و کاغذی نیز بیاور تا برای تو از حکمت خداوند متعال در آفرینش جهان سخن بگویم. من هم فردا صبح به نزد آن حضرت رفتم و ایشان نیز طی چهار جلسه حدیثی را فرمودند و من آن را املاء کردم.
❇️ ساختار :
امام صادق(علیهم السلام) کتاب را در چهار جلسه و در چهار روز، از صبح تا ظهر بر مفضل املا کرده است. آن حضرت در این کتاب با بیان شگفتیهای آفرینش، به اثبات آفریدگار حکیم و دانا پرداخته است.
توحید مفضل از کتابهای ارزشمند و معتبر شیعه در مباحث اعتقادی محسوب میشود. به سبب اهمیت خاص توحید مفضّل نزد علمای تشیع، سید بن طاووس، همراه داشتن آن را در سفر و مطالعه و تفکر درباره آن را توصیه و بر آن تأکید نموده است.
❇️ ترجمه :
این کتاب توسط اشخاصی از جمله علامه مجلسی (رحمه الله) به زبان فارسی ترجمه شده است که فایل آن را در اختیار شما خواهیم گذاشت
#معرفی_کتاب #کتاب #توحید_مفضل
🆔
@mohabbat_allah