متن شبهه (۳۳)
آيا امیر المومنین علی عليه السلام پشت سر خلفاء نماز خوانده است؟؟؟
توضيح شبهه 👇🏻👇🏻
امام علي عليه السلام يكي از مشاورين نزديك عمر بود كه با او در تمام قضاياي دولت و امور مردم مشاركت داشت و بهترين ، با ارزش ترين مشورت ها را مي داد و در اين رابطه هيچ چيزي مانع او نبود . پشت سر عمر نماز مي خواند و به دستورات او عمل مي كرد ... .
❇پاسخ :👇🏻👇🏻
براي روشن شدن حقيقت مسأله ، بايد تمامي رواياتي را كه دلالت مي كند كه امام علي عليه السلام پشت سر خلفاء نماز خوانده اند ، تك تك بررسي شود .
✅ *روايت اول :*
1 . روي الطبرسي في الاحتجاج:
الاحتجاج ج۱ ص۱۲۶/ بحار الأنوار ج ۲۹ ص ۱۲۷ ح۲۷ / مدينة المعاجز ج۳ ص ۱۵۲
1⃣ *اولاً* : سند اين روايت *مرسل* است ؛ زيرا طبرسي روايت را مستقيماً و بدون ذكر واسطه از حماد بن عثمان از امام صادق عليه السلام نقل مي كند ؛ در حالي كه حماد بن عيسي متوفاي ۱۹۰ هـ و خود طبرسي متوفاي ۵۴۸ هـ است .
2⃣ *ثانيا* : ظاهرا مصدر كلام طبرسي روايتي است كه در تفسير قمي وجود دارد كه وي از پدرش ابراهيم بن هاشم ، از ابن أبي عمير ، از عثمان بن عيسي و حماد بن عيسي از امام صادق عليه السلام نقل كرده است . اين روايت هر چند از نظر سند مشكلي ندارد ؛ اما از نظر دلالت چيز ديگري را ثابت مي كند .
روايت در تفسير قمي اين چنين آمده است :👇🏻👇🏻
*حضر المسجد ووقف خلف أبي بكر وصلّي لنفسه .*
*در مسجد حاضر مي شد و پشت أبي بكر مي ايستاد ؛ اما نماز را فرادي مي خواند .*
3⃣ *ثالثاً* : در خود همين روايت آمده است كه ابوبكر با مشورت عمر به خالد بن وليد دستور داده بودند كه هنگام سلام نماز ، علي را با شمشير بكشد ؛ ولي ابوبكر در حين خواندن نماز پشيمان شد و قبل از دادن سلام گفت :👇🏻👇🏻
*يا خالد لا تفعل ما أمرتك به .*
و اهل سنت هرگز نمي توانند به مضمون اين روايت ملتزم بشوند . اگر مي خواهند نماز پشت سر خلفا را براي امام علي عليه السلام ثابت كنند ، بايد تروريست بودن خلفا را نيز بپذيرند ؛ چون نمي شود به مضمون يك بخش از روايت ملتزم و به بخش ديگر ملتزم نباشند ؛ چون در اين صورت مصداق « يؤمن ببعض و يكفر ببعض » خواهند شد .
*2⃣روايت دوم* :
وفي نوادر أحمد بن عيسي الأشعري عن عثمان بن عيسي ، عن سماعة ، قال : سألته عليه السلام عن مناكحتهم والصلاة معهم ؟ فقال : هذا أمر تمديد إن يستطيعوا ذاك ، قد أنكح رسول الله صلي الله عليه وآله ، وصلي علي عليه السلام وراءهم .
*اين روايت را شيخ حر عاملي رحمت الله عليه در كتاب وسائل ، در باب استحباب حضور الجماعة خلف من لا يقتدي به، للتقية والقيام في الصف الأول معه ، نقل كرده است .*
يعني اين كه از باب *تقيه* و در زماني كه جان ، مال و ناموس انسان در خطر باشد ، مستحب است انسان در نماز جماعت كسي كه نماز خواندن پشت سر او جايز نيست ، حاضر شود .
پس اين روايت اهل سنت را به مقصدشان نمي رساند ؛
✅ علامه مجلسی این روایت را درباب ازدواج با مشرکین و کفار و ناصبی ها نقل کرده است .
چرا كه در *تقيه* بحث اكراه و اجبار مطرح است و اگر انسان مجبور باشد ، حتي مي تواند دخترش را به كافر و مشرك عقد كند ؛ چه رسد به كسي ظاهراً خود را مسلمان مي داند و پنج وقت نماز مي خواند .
*3⃣روايت سوم* :
و در وسائل نيز اين گونه آمده است :
عبد الله بن جعفر في (قرب الإسناد) عن الحسن بن ظريف ، عن الحسين بن علوان ، عن جعفر ، عن أبيه قال : كان الحسن والحسين عليهما السلام يقرآن *خلف الامام .*
مرحوم علامه مجلسي در تبيين كلمهء « امام » در اين روايت مي نويسد :
« *خلف الإمام* » أي أئمة الجور الذين كانوا في زمانهما عليهما السلام ... .
منظور از « *امام* » در اين روايت ، همان ائمه جوري هستند كه در زمان آن حضرات حكومت را در دست داشتند . بلي ، امام حسن و امام حسين عليهما السلام پشت سر آن ها مي ايستاد ؛ اما به آن ها اقتدا نمي كرد و براي خودشان نماز مي خواندند .
حضور در نماز جماعت آن ها در زمان های عادي مستحب مؤكد است ؛ چنانچه بسياري از علما به آن قائل هستند و روايات نيز آن را تأييد مي كند . و در زمان تقيه حضور در نماز جماعت آن ها واجب است ؛ البته اگر امكان داشته بايد اول نماز خود را در خانه بخواند و بعد در نماز جماعت آن ها حاضر شود و اگر امكان نداشت ، در نماز جماعت حاضر شود ؛ ولي براي خودش نماز بخواند و قرائت را ساقط نكند ... .
📕📚📖 الشيعة وأهل البيت ص ۶۱
. تفسير القمي: ج۲/ ص۱۵۸ ، ۱۵۹ ، تفسير نور الثقلين ج۴ ص ۱۸۸
الأنساب للسمعاني:3/95، ج۳ ص۹۵
النوادر ۱۲۹ ، وسائل الشيعة (آل البيت)، ج ۸، ص ۳۰۱ ، ح ۱۰۷۲۶ .
وسائل الشيعة (آل البيت)، ج ۸، ص ۲۹۹ .
بحار الأنوار، ج ۱۰۰، ص ۳۷۵.
. قرب الاسناد ص ۱۱۴، ح ۷ .
. وسائل الشيعة (آل البيت)، ج ۸ ، ص ۳۶۶