🔹۲۴ آبان ماه سالگرد ارتحال علامه طباطبایی 🔸حکومت فردی، استبداد پرور است جوامع بشرى از «ترس» اينكه مبادا در اثر تضعيف دولت وقت، دولت‏هاى ديگر بر سر آنان بتازند، ناگزير بودند به ظلم و جور دولت خود تن در دهند، و با آن روش ظالمانه خو كنند، و اين خو كردن به ظلم نگذاشت تا بشر به اين راه حل فكر كند، كه اصلا حكومت يك فرد خودكامه بر همه افراد جامعه چرا؟ و چرا حكومت مردم بر مردم را طرح نريزند،بلكه به جاى فكر كردن در اين باره خود را سرگرم كردند به مدح و ثناى همان دولت جائر و ظالم البته اين تا موقعى بود كه ظلم و جور سلطان از حد نگذرد، و كارد به استخوان مردم نرسد، و اما اگر كار به اينجا مى‏‌كشيد به تظلم و شكايت مى‌‏پرداختند. چه بسا از اين خودكامگان كه نام پادشاه يا رئيس بر خود نهاده بودند دستخوش هلاكت يا قتل يا سرنوشت‌‏هاى شوم ديگرى مى‌‏شدند، و آن گاه مردم در اثر نداشتن يك زمامدار احساس فتنه و فساد نموده، اختلال نظام و وقوع هرج و مرج تهديدشان مى‏‌كرده، ناگزير مى‌‏شدند يك «گردن‌‏كلفت» ديگر را روى كار آورند، و زمام امور اجتماع را به دست وى دهند، و باز آن شخص، پادشاه مى‌‏شد، و تعدى و تحميل را از سر مى‌‏گرفت. اجتماعات بشرى همواره وضعى اين چنين داشت، تا آنكه از سوء سيرت اين حكومت‌‏ها به تنگ آمد و فهميد كه طبع حكومت يك فرد بر جامعه همين است، كه او را «خودكامه» و «مستبد» مى‌‏سازد. 📚ترجمه تفسیر المیزان/ ج ۳ / ص ۲۲۷ 💠@mohsendamadipoor