✔️چهرۀ منافقان در قرآن در هيچ عصر و زمانى، جوامع انسانى از وجود منافقان خالى نبوده است و مى‌توان گفت از پيدايش انسان بر روى زمين، نفاق و منافقان نيز پيدا شده و دشمنى آنان با بشريّت آشكار شده است. اين كه منافقان را خطرناك‌ترين دشمنان در جوامع انسانى ناميده‌اند، ازآنجاست كه منافق به لباس دوست درمى‌آيد و در خفا دشمنى مى‌ورزد. قرآن مجيد با شديدترين تعبيرات از منافقان ياد كرده است كه به چند نمونه از آن اشاره مى‌شود: الف - خداوند در آيۀ 4 سورۀ منافقين مى‌فرمايد: «هُمُ‌ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ‌» منافقان دشمنان واقعى هستند، پس از آنان بر حذر باش. قرآن مجيد دشمنان مسلمانان را معرّفى كرده است؛ ولى در هيچ آيه‌اى چنين تعبير شديدى كه در آيۀ مذكور بيان شده، دربارۀ هيچ‌يك از دشمنان دينى بيان نشده است. برابر قواعد زبان عربى، اين جمله دلالت برآن مى‌كند كه منافقان «عدو» و دشمن حقيقى انسان محسوب مى‌شوند. ب - در ادامۀ آيۀ مذكور آمده است: «قٰاتَلَهُمُ‌ اللّٰهُ‌ أَنّٰى يُؤْفَكُونَ‌» خداوند آنها را [منافقان] بكشد، چگونه از حق منحرف مى‌شوند؟ اين بيان تند قرآنى منحصر به فرد است. «خدا منافقان را بكشد...» در قرآن دربارۀ هيچ دشمنى چنين تعبير قاطع، تند و شديد به كار برده نشده است. (اين تعبير در آيۀ 30 سورۀ توبه دربارۀ يهوديان نيز به كار برده شده است؛ ولى قابل توجّه است كه يهودان نيز به نوعى از نفاق دچار بوده‌اند.) ج - خداوند در آيۀ 145 سورۀ نساء مى‌فرمايد: «إِنَّ‌ الْمُنٰافِقِينَ‌ فِي الدَّرْكِ‌ الْأَسْفَلِ‌ مِنَ‌ النّٰارِ وَ لَنْ‌ تَجِدَ لَهُمْ‌ نَصِيراً» منافقان در پايين‌ترين مكان دوزخ قرار دارند و هرگز ياورى براى آنها نخواهى يافت. [بنابراين، از طرح دوستى با دشمنان خدا، كه نشانۀ نفاق است، بپرهيزيد]. عرب، براى پلّه‌هاى رو به بالا لفظ‍‌ «دَرْج» يا «دَرَجه» به كار مى‌برد و براى پلّه‌هاى رو به پايين لفظ‍‌ «دَرْك» يا «دَرَك». اين دو لفظ‍‌ اخير در قرآن تنها يك‌بار به‌كاررفته‌است. («دَرْك» در همين آيه (145 سورۀ نساء) و «دَرَك» در سورۀ طه آيه 77 در ضمن بيان عبور حضرت موسى عليه السلام و اسرائيليان از رود نيل و براى پلّه‌هاى مسيرى كه به كف رودخانه منتهى مى‌شده، استعمال شده است.) «دَرْك اسفل» قعر و پايين‌ترين مكان در جهنّم است و بديهى است كه شدّت عذاب در اعماق جهنّم بيشتر مى‌باشد. بنابراين، از اين آيه نتيجه گرفته مى‌شود كه خداوند رحمان، شديدترين عذاب را براى منافقان قائل مى‌شود و پرعذاب‌ترين مكانهاى جهنّم را به آنان اختصاص مى‌دهد. اينها، نشان‌دهندۀ حسّاسيّت موضوع نفاق و خطرآفرينى منافقان در همۀ دوران تاريخ، تا زمان حاضر است. ♨️منافقان، هم در دنيا دروغگويند: «إِنَّ‌ الْمُنٰافِقِينَ‌ لَكٰاذِبُونَ‌» (منافقون: 1)، ♨️هم در آخرت سوگندهايى مى‌خورند كه خداوند آنان را دروغگو مى‌نامد: «يَوْمَ‌ يَبْعَثُهُمُ‌ اللّٰهُ‌ جَمِيعاً فَيَحْلِفُونَ‌ لَهُ‌ كَمٰا يَحْلِفُونَ‌ لَكُمْ‌ وَ يَحْسَبُونَ‌ أَنَّهُمْ‌ عَلىٰ‌ شَيْ‌ءٍ أَلاٰ إِنَّهُمْ‌ هُمُ‌ الْكٰاذِبُونَ‌» (مجادله: 18) @mola_amiralmomenin_as