👁🗨بررسی گروههای مذهبی و سیاسی سوریه
¤ تسلط ۵۰ ساله اسدها بر سوریه با زور یا موروثی؟
▪︎بافت مذهبی جمعیت سوریه
بافت مذهبی سوریه به این شرح است:
۷۴ درصد اهل سنت، ۱۳ درصد علوی نصیریه، ۲ درصد شیعه امامی و اسماعیلی، ۳ درصد دروزی، ۷ درصد مسیحی و ۱ درصد یهودی و ایزدی.
اهل سنت سوریه
اهل سنت سوریه با اهل سنت سایر کشورها، مانند عربستان و مصر، تفاوتهایی دارد. این گروه به دو بخش تقسیم میشود:
1. اکثریت اموی: که ریشه در تاریخ بنیامیه دارند.
2. اقلیت شافعی: که شامل کردها میشوند.
دمشق، بهعنوان مهد تفکر عثمانی اموی (بنیامیه)، سالها مرکز حکومت معاویه و بنیامیه بوده است. به همین دلیل اهل سنت سوریه، با ریشهای اموی، بهصورت صدها گروهک رشد یافتهاند.
تفاوت بارز اهل سنت سوریه با اهل سنت عربستان و مصر در این است که علی (ع) را اصلاً جزء خلفای چهارگانه نمیدانند. آنان معتقدند ترتیب خلفا به این صورت است: ابوبکر، عمر، عثمان، معاویه، یزید (لعنتالله علیهم اجمعین) و دیگران. همچنین نسبت به اهلبیت (علیهمالسلام) و بنیهاشم (ع) بغض و کینه دارند. به همین دلیل، بخش قابلتوجهی از اهل سنت سوریه ناصبی محسوب میشوند.
علوی نصیریه
علویان ۱۳درصدی نصیریه، که خاندان اسد از آنان هستند، یکی از فرقههای تاریخی غالی بهشمار میروند. این فرقه خود را به محمد نمیری نسبت داده . او از اصحاب امام حسن عسکری (ع) بود، اما پس از شهادت ایشان، ادعای وکالت و نیابت از امام زمان (عج) کرد. او بهدلیل عقاید الحادی (مانند تناسخ) و غلو، با نامه امام حسن عسکری (ع) رسوا شد. پس از آن، ادعای پیامبری و حتی ربوبیت کرد. / ریشهای اسدها
حسین بن حمدان خصیبی، نویسنده کتاب هدایه الکبری، این فرقه را سازماندهی کرد. قبر او در حلب قرار دارد که در سال ۱۳۹۱ شمسی توسط ارتش آزاد سوریه تخریب شد.
اعتقادات علوی ۱۳درصدی نصیریه
این فرقه ترکیبی از آموزههای شیعی، مسیحی و باورهای ایران پیش از اسلام است. آنان به تثلیثی متشکل از علی (ع)، محمد (ص) و سلمان فارسی (ع) معتقدند و این سه را با حروف “ع، م، س” (علی، محمد، سلمان) معرفی میکنند.
اعمال و مناسک نصیریه:
1. نمازهای پنجگانه بهجا میآورند که سجده ندارد و بهجای آن حرکتی شبیه رکوع انجام میدهند.
2. نماز جمعه ندارند و وضو یا طهارت برای رفع جنابت نمیگیرند.
3. مساجد ندارند و نمازهایشان را در خانه میخوانند.
4. حج را کفر دانسته و آن را عبادت بتها میپندارند.
5. خمس اموال خود را به مشایخ و رهبران فرقه تحویل میدهند.
6. روزه را تنها بهمعنای دوری از زنان در ماه رمضان میدانند.
7. نسبت به خلفای نخستین (ابوبکر، عمر و عثمان) بغض دارند و آنان را لعنت میکنند.
8. به اسرار باطنی برای عقاید خود معتقدند و خود را عالم به این اسرار میپندارند.
9. باور دارند که امام حسین (ع) در عاشورا کشته نشده و مانند مسیح، کسی شبیه او به شهادت رسیده است.
▪︎تضادهای مذهبی و سیاسی در سوریه
اکثریت اهل سنت سوریه، که عمدتاً اموی هستند، حکومت بشار اسد را از لحاظ مذهبی و سیاسی مهدورالدم میدانند و تخریب حرمهایی مانند حرم حضرت زینب (س) را وظیفه خود میشمارند. آنان معتقدند که حق حاکمیت بر سوریه متعلق به اکثریت (اهل سنت اموی) است، نه اقلیت علوی (۱۳ درصد).
از سوی دیگر، اهل سنت اموی سوریه در گذشته توسط امپراتوری عثمانی و در حال حاضر توسط ترکیه حمایت میشوند، درحالیکه اهل سنت شافعی کرد با ترکیه مخالف هستند.
▪︎ایران و سوریه
ایران به دلایل ژئوپلیتیک، نزدیکی به مرز اسرائیل و فلسطین، وجود حرمهای اهلبیت (ع) و ارتباط تاریخی با سوریه، این کشور را عمق استراتژیک خود میداند. طبیعی است که خاندان اسد، با این پیشینه تاریخی و مذهبی، با حکومتهای عربی متفاوت باشد، به انقلاب اسلامی ایران نزدیکتر باشد، در دوران جنگ هشتساله در کنار ایران قرار گیرد و دشمن اسرائیل باشد.
این عوامل باعث شده است که حکومت بشار اسد نزد کشورهای عربی محبوبیتی نداشته باشد و سوریه به کانونی از درگیریهای مذهبی و سیاسی تبدیل شود.