تقویم، عرفه و سیاست‌گذاری
زمان و به‌تبع آن تقویم، ساختار مهمی در فرهنگ و زندگی روزمره مردم یک کشور است که بسیاری از کنش‌های جمعی و فردی را شکل می‌دهد. بر این اساس، در صورتی که سیاست‌گذار بخواهد چارچوب‌هایی را تعیین کند که تحت آن‌ها، افراد به سمت هدفی خاص سوق یابند، حتماً سیاست‌گذاری زمان جایگاه ویژه‌ای دارد. به عنوان مثال، به همین روز عرفه که در آن قرار داریم و نسبت تقویم رسمی کشور با آن نگاهی بیندازیم.
رهبر انقلاب درخصوص روز عرفه می‌فرمایند: «روز عرفه را قدر بدانید. از ظهر عرفه تا غروب عرفه ساعات مهمّی است؛ لحظه‌لحظه‌ی این ساعات مثل اکسیر، مثل کیمیا حائز اهمّیّت است؛ این‌ها را با غفلت نگذرانیم.» حاج آقا مجتبی تهرانی(ره) هم می‌فرمودند: «هر لحظه‌ای از لحظات روز عرفه، گران‌بهاست.»
با این درجه از اهمیت روز عرفه در دین‌داری و معنویت، اما این روز در تقویم رسمی ایران، روز کاری و غیرتعطیل است و عملاً فرصت بهره‌مندی از ساعات آن برای شاغلان وجود ندارد. شاغلان از صبح تا غروب صدها درگیری دارند که ممکن است حتی یاد عرفه را نیز در ذهن آن‌ها کم‌رنگ کند.
در حالی که اگر سیاست‌گذار به دنبال فرهنگ اسلامی - ایرانی و ارتقاء سطح معنویت جامعه است، باید در سیاست‌گذاری زمان به‌گونه عمل کند که بستر استفاده عموم کشور از این ساعات ارزشمند که از مهم‌ترین ساعات تحقق اهداف مذکور است، فراهم باشد. هر چند که این تنظیم‌گری ساده نیست و با مسائل مختلفی همچون تولید، گردش مالی و... گره می‌خورد که طبیعتاً سیاست‌گذار بایستی به نسبت اهدافی که در نظر دارد و آنچه که برایش مهم‌تر است، اولویت‌سنجی و تصمیم‌گیری کند.
البته در مسائل عبادی و عرفانی، وجود دارد مواردی که بنا بر هر دلیلی، ساختار زمان قابل تغییر و انطباق با آن‌ها نیست. در اینجا رَه‌نمایی علما و عرفا ظرافت‌هایی می‌یابد که دیگر در تخصص، فهم و توان سیاست‌گذار نیست. مانند آنگاه که آیت‌الله فاطمی‌نیا(ره) کارمندان و دانشجویان را از عوام‌بازی پرهیز می‌دادند و با دعوت افراد به فهم عمیق دین توصیه می‌کردند که اگر بیدار شدن برای نماز شب سخت است و در کیفیت کاری روز بعدی‌تان اثر سوء دارد، نیاز به برخواستن نیست بلکه در نیمه‌های شب اگر به هر دلیلی از خواب پریدید تنها یک «یا اکرم الاکرمین» بگویید و باز بخوابید که شاید آنچه به همین یک عبارت بدهند به آن‌ها که نماز شب کامل بجا می‌آورند، ندهند.
____
✍️ نگاشت | محمد صادق عبداللهی
🆔 @ms_abdollahi