🔰استحقاق شفاعت [1] 📝به قلم آقای یاسین نوراهان ماه محرم و صفر، دو ماه ارزشمند است که در رشد و تعالی بشریت تأثیر شگرفی دارد؛ هر کس با هر سطحی از معرفت و مقام، در این دو ماه می­تواند به برکت رسول خدا صلی­ الله علیه و آله و خاندان مکرمشان هر چه بیشتر خود را به پروردگار متعال نزدیک کند. بااین­ حال طبق روایات، هر کس هرچقدر هم برای خود توشه جمع آورد، روز قیامت بازهم به شفاعت محتاج است[1]. مگر اینکه هیچ گناه کبیره­ ای در کارنامه­ اش ثبت نباشد که در این صورت در گروه محسنین است و بدون شفاعت وارد بهشت خواهد شد[2]؛ حتی می­توان گفت طبق نص روایات، همه افراد حتی انبیاء هم برای ارتقاء درجات معنوی محتاج شفاعت رسول خدایند و اینکه در برخی روایات محسنین بی­ نیاز از شفاعت خوانده­ شده­ اند، به این معناست که احتیاج به شفاعت برای رفع عقاب ندارند و شفاعت برای تکامل معنوی، نوع دیگری از شفاعت است که در این روایات مدنظر نیست[3]. به­ هرحال این دو ماه، در این زمینه هم­ دست افراد را پر می­کند و عزاداران و محبان را در مظان شفاعت قرار می­دهد. اگرچه مسئله شفاعت به­ صراحت در قرآن مطرح­ شده است و عامه و خاصه (جز فرقه ضاله وهابیت) در اصل وجود آن اختلافی ندارند؛ اما ابعاد گوناگون آن محل تأمل است، مسئله این نوشتار این است که شفاعت مختص چه کسانی است و کدام افراد از آن محروم هستند؟ برخی ادله گروه­ های خاصی را معرفی کرده­ اند که شفاعت شامل حالشان نمی­شود: الف) آیه ۴۸ سوره مدثر از گروهی با عنوان اصحاب شمال یاد می­کند که شفاعت شفاعت کنندگان نفعی برایشان ندارد؛ آن­ها در جایی به نام سقر قرارگرفته­ اند و خودشان علت قرار گرفتن در این مکان را چهار ویژگی دانسته­ اند: ۱. ما از مصلین نبودیم، ۲. اهل اطعام به مساکین نبودیم، ۳. اهل غرق شدن در دنیا بودیم، ۴. روز قیامت را باور نداشتیم. علامه طباطبایی نکته مهمی را تذکر می­دهند و آن­هم اینکه این آیات در ابتدای بعثت و قبل از تشریع نماز و زکات نازل­ شده­اند؛ بنابراین مقصود از نماز و اطعام مساکین، مطلق توجه به خدا و انفاق در راه اوست[4]. ب) طبق آیه ۱۸ سوره غافر شفاعت شامل حال ظالمین نمی­شود که نشان­ دهنده قبح شدید ظلم در دستگاه الهی است. ج) آیه ۲۸ سوره انبیاء دلالت دارد که شفاعت مخصوص افرادی است که خداوند متعال از دینشان رضایت دارد، همچنین آیه ۸۷ سوره مریم نشانگر آن است که شفاعت به کسانی اختصاص دارد که نزد خداوند عهد و پیمانی دارند؛ طبق روایات مقصود از عهد و پیمان اعتقاد به ولایت امیرالمؤمنین علیه­ السلام و فرزندان ایشان است[5]؛ بنابراین شفاعت اختصاص به مؤمنان دارد و شامل غیر شیعیان، مخصوصاً آزاردهندگان اهل­ بیت علیهم­ السلام و ناصبین نمی­شود[6]. در برخی روایات ذکرشده که اگر کسی بعد ارتکاب گناه از عمل خویش نادم نشود مؤمن نیست[7] و چون طبق آیات، شرط استحقاق شفاعت ایمان است، شفاعت در حق این شخص پذیرفته نخواهد شد. شاهد این مطلب روایاتی است که ذیل آیه ۱۸ سوره غافر واردشده­ اند و اهل­بیت علیهم­ السلام در توضیح اینکه ظالمین استحقاق شفاعت ندارند، کسانی را که از گناه خود پشیمان نمی­شوند را ملحق به ظالمین کرده­ اند[8]. لازم به ذکر است در برخی روایات از رسول خدا صلی­ الله علیه و آله نقل­ شده که ایشان به­ طور مطلق شفاعت چند دسته را وعده داده­ اند که معلوم می­شود غیر شیعیان از این دسته­ ها ملحق به شیعیان شده­ اند، آن­ها عبارت هستند از کسانی که اهل­ بیت علیهم­ السلام را تکریم کنند، یا حوائج آن­ها را برآورده سازند، یا آن­ها را در کارهایشان یاری رسانند و یا آن­ها را به قلب و زبان دوست داشته باشند[9]. مخصوصاً در مورد حب حضرت فاطمه سلام­ الله علیها ذکرشده است که هرکسی دیگری را به خاطر حب حضرت زهرا سلام­ الله علیها دوست داشته باشد یا به او غذا بدهد یا لباسی به او بپوشاند یا غیبتی از او رد نماید، مورد شفاعت قرار خواهد گرفت[10]. ه) در روایاتی آمده است که اگر کسی به شفاعت اعتقاد نداشته باشد شیعه نیست و شفاعت نیز شامل حالش نمی­گردد[11]. ادامه در پست بعد ... 📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3 ❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید