🔰دستان نامرئی آدام اسمیت  و داستان یک بانک 📝به قلم مدیر و استاد محترم اندیشکده مستعدان؛ حجت الاسلام و المسلمین#رستمی منتشر شده در روزنامه جوان 🔗https://www.javanonline.ir/fa/news/1219154 🔹مهم‌ترین اصل بنیادی اقتصاد کلاسیک، منفعت‌طلبی انسان‌هاست. عمده تحلیل‌های اقتصادی‌شان نیز بر این پایه استوار است.  دستان نامرئی آدام اسمیت نیز ترجمان دیگری از همین ویژگی انسان‌هاست. نفع شخصی و لذت‌جویی انسان‌ها باعث می‌شود صنایع به حرکت درآید، تولید افزایش یابد و نهایتاً بازار به تعادل برسد.  🔹دیوید هیوم ویژگی دیگری از انسان‌ها را بیان می‌کند؛ میل به تنبلی و تن‌آسایی. انسان‌ها ذاتاً به دنبال کار نیستند.  اگر بتوانند شب و روز را به بیکاری، فراغت و تن‌آسایی بگذرانند، چنین می‌کنند، اما، چون نیاز‌های مادی انسان با این روش تأمین نمی‌شود، مجبور است تن به کار دهد.  منابع نامحدود در اختیار همه انسان‌ها قرار ندارد تا بتوانند شبانه‌روز از آن استفاده کنند و تن به کار ندهند، پس برای به دست آوردن لذت باید به بازار بیایند و در آنجا نیز با پیگیری نفع شخصی خود، به صورت ناخودآگاه به جامعه خیر برسانند.  ⬅️دو بند بالا عصاره بنیادی‌ترین اصول اقتصادی جریان کلاسیک است. نوعی خودتنظیم‌گری میان نیاز انسان‌ها، منفعت‌طلبی و تنبلی برقرار می‌شود و مسیر اقتصادی فرد و جامعه شکل می‌گیرد.  نویسنده فعلاً کاری با صحت و سقم تحلیل بالا ندارد. اگرچه وجود این سه خصلت در انسان قابل انکار نیست. در صورت وجود نقد نیز در واقع انتقاد از فروکاستن انسان به این سه خصلت است و نه نفی این خصلت‌ها در انسان.  آنچه الان می‌خواهم به آن اشاره کنم، نتیجه‌گیری منطقی از همان اصول بنیادین برای بانکداری است.  انسان از طرفی نیاز‌هایی دارد و از طرف دیگر منفعت‌طلب و لذت‌جو است. به طور طبیعی اگر او راهی جز کار کردن و زحمت‌کشیدن نداشته باشد، همین مسیر را انتخاب می‌کند تا به حداکثر مطلوبیتی که می‌تواند برسد، برسد. (روح مارژینالیست‌ها شاد!) حال اگر این انسان راه دیگری پیدا کند که بتواند منافعش را تأمین کند و تن به کار ندهد، به دلیل روح تنبلی و کارگریزی در وی، به همان سمت هدایت خواهد شد، مثلاً اگر بانکی در اختیار شخص قرار بگیرد که بدون زحمتِ کار کردن، بتواند با یک دکمه هر آنچه پول می‌خواهد خلق کند و در اختیار هر آن کس که می‌خواهد قرار دهد، در این صورت جمع سه اصلِ «نیازمندی، منفعت‌طلبی، تن‌آسایی» این است که تا می‌تواند دکمه را فشار دهد و نفع خود را حداکثر کند، بنابراین دستان نامرئی خدابیامرز آدام اسمیت در مواجهه با بانکداری قطع می‌شود. با این اتفاق و دستان نامرئی قطع‌شده، دیگر توانایی هدایت‌کردن نفع شخصی به سمت نفع اجتماعی امکانپذیر نخواهد بود.  💢💢ادامه در پیام بعد ...