سلام و ادب و تبریک روز ولادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و روز مادر همچنین تبریک خدمت آقای دکتر رحیم حاصلی که مقاله شان با استاد بهجتپور، در مجله قرآن، فرهنگ و تمدن پذیرفته و به زیور طبع اراسته می شود ان شاء الله گونه شناسی روش قرآن کریم در فرهنگ سازی الزامات رفتاری جامعه اسلامی (مطالعه موردی:الزام رفتاری انفاق و توجه به وضع نیازمندان) نویسندگان عبدالکریم بهجت پور 1 رحیم حاصلی ایرانشاهی 2 نفیسه زارعی 3 1 دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 2 دکترای تفسیر تطبیقی 3 دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، پردیس فارابی دانشگاه تهران 10.22034/JKSL.2022.323177.1053 چکیده قرآن کریم در سیر نزول خود، به منظور ایجاد فرهنگ اسلامی، الزامات رفتاری خاصی را مورد تأکید و پیگیری قرار داده و علاوه بر آن اقداماتی را به منظور فرهنگ سازی این الزامات در جامعة اسلامی به مرحلة اجرا گذاشته است. مقاله حاضر سعی نموده است از میان این الزامات، به گونه شناسی روش قرآن کریم در فرهنگ سازی «الزام رفتاری انفاق و توجه به وضع نیازمندان» در جامعة اسلامی بپردازد. این گونه شناسی با بررسی و مقایسه اهداف ناظر بر این الزام رفتاری در دو دورة نزول مکی و مدنی قرآن کریم، به صورت توصیفی- تحلیلی، صورت گرفت. بررسی صورت گرفته نشان می‌دهد که تأکید آیات الهی ناظر بر این الزام رفتاری در سوره‌های مکی، با توجه به وضعیت دعوت دینی در دورة نزول مکی قرآن کریم، به طور عمده بر مبارزه با فرهنگ جاهلی مبنی بر ترک انفاق و تلاش به منظور فرهنگ شدن آن است. اما با آغاز دوره نزول مدنی قرآن کریم و شکل گیری جامعه و حکومت اسلامی، این ارزش در چارچوب‌های واجب و در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی و با لحاظ آسیب‌شناسی‌ها، تعقیب شده است. رویکرد این پژوهش، قرآن محوری است که بر مبنای آن، محکمات دینی(بدیهیات عقلی، سنت قطعی، تجربه، گزارشات قطعی تاریخی، و ...) بر محور قرآن کریم، داور اندیشه‌ها و عملکردهای دینی است. واژگان کلیدی: سیر نزول قرآن، فرهنگ سازی، انفاق، توجه به وضع نیازمندان. کلیدواژه‌ها سیر نزول قرآن فرهنگ سازی انفاق توجه به وضع نیازمندان http://qcc.quran.ac.ir/article_143411.html موسسه تمهید حامی پژوهش های تنزیلی https://eitaa.com/mtamhid