#چهار_شنبه_های_اخلاقی ☝️☝️ 📚📚معرفی کتب و منابع اخلاقی📚📚 شماره 4 1.. کتاب های اخلاقی - روایی (قسمت دوم): اینک پس از اشاره به برخی از ویژگی ها، نمونه ای ازاین گونه کتابها را در پیش روی قرار می دهیم : 1- اصول کافی [ ثقه الاسلام ، محمدبن یعقوب کلینی ، م 328.329 ه.ق]. این کتاب ، که قرنهاست مرجع پژوهشگران و دانشوران بوده و اکنون نیز چونان گذشته ، معتبرترین کتاب حدیثی به شمار می آید، دائره المعارف روایی است که آبشخور صافی برای تشنگان معارف اسلامی - عقاید،اخلاق و فقه - بوده که با مهارت و نظم ، باب بندی و عنوان گذاری شده است . بخاطر دقت فراوانی که در گردآوری و یادداشت احادیث به کار رفته است و قرب زمانی نویسنده به عصر معصومین[ ع] اعتبار ویژه ای برای این کتاب متنی پدید آورده است . تعلیقات ، تصحیحات فهرستهای فنی ، چاپ شایسته ، زیبنده این گونه میراثهاست که خوشبختانه برخی انجام گرفته و بعضی در دست اقدام است . 2-مکارم الاخلاق: حسن بن الفضل الطبرسی این کتاب نیز بر شیوه اخلاق روایی ، نگارش یافته است . نخست ازاخلاق النبی[ ص] آغاز گشته ، آداب و سنن را در پی آورده و کاوشهایی را در اخلاق و سجایای اخلاق ، دنبال کرده است . گفتار معصومین[ ع] ، با چینش و ترتیب تقریبا منظمی ، گرد آمده و با مهارت ، مطالب اخلاق ، به گونه ای ریز و واقع بینانه بررسی شده است . بخاطراین ارزشمندی ، همواره در محفل دانش پژوهان ، دست به دست می گشته و از شهرت ویژه ای دراخلاق ، برخوردار شده است . چنان که علامه مجلسی[ ره] می فرماید: کتاب المکارم فی الاشتهار کالشمس فی رائعه النهار: [مکارم الاخلاق به مانند خورشید نیمه روز، شهرت داشته و نمایان است] . 3- تنبیه الخواطر و نزهه النواظر المعروف بمجموعه ورام: ورام بن ابی فراس المالکی الاشتری ، م 605 ه.ق . این کتاب نیز، بحثهای گوناگون اخلاقی را با شیوه اخلاق روایی ، پرداخته است . بخش عمده را روایات تشکیل داده و گاهی از شعر و گفتار کوتاه دیگران نیز، گزارش کرده است . عبارات گزیده ، کوتاه ، سودمند و متنوع ، نشاط و جذابیت ویژه ، به خواننده می بخشد. چنانکه از دیرباز همواره در محفل خردمندان ، دفتر ذکر و برای پرهیزکاران نغمه موزون بوده است . کاربرد اصلی این کتاب را نیز در همین زمزمه ای بودن آن می توان دانست چنان که پیشینیان هم به این خاطر، یکدیگر را به خواندن آن سفارش می کردند. کتابهای دیگری نیز دراین راستا جای می گیرند، که از جهت شیوه نگارش و ویژه گیها، مانند چند کتابی است که بر شمردیم .ازاین روی ، به گونه ای گذرا،از آنها یاد می کنیم : المواعظ : [شیخ صدوق ، م 381 ه.ق] . که روایات اخلاقی را با شیوه ای موعظه ای ،از کلمات معصومین[ ع] گزینش کرده است . محاسن برقی : [ احمد بن ابی عبدالله برقی ، م 280 ه.ق] . که روایات را براساس ثواب و عقاب اخروی ، گردآورده است . وافی : [ مولی محسن فیض کاشانی] ، که از عقاید آغاز گشته و سپس به بخش اخلاقیات رسیده و در هر باب ، آیات قرآنی را با شرحی اجمالی ، نقل کرده است . در پی آیات ، گفتار معصومین[ ع] را آورده و بعضا مطالبی را بدانها افزوده است . بحارالانوار، ج 66 تا 70 :علامه مجلسی ، که به ترتیب اصول کافی ، تحت عنوان کتاب [ ایمان و کفر]، مکارم اخلاق ، و مساوی اخلاق و ... ، نوشته است . آیات مربوطه را با تفسیر و روایات آن را نیز، در پی آورده است . ریاض السالکین : [ میر سیدعلی خان کبیر]،این کتاب ، بهترین شرح [صحیفه سجادیه] به شمار می رود. [صحیفه سجادیه] از مطالب و گفتار نغزاخلاقی لبریز است و مهارت و شایستگی ، شارح آن ، کتاب را از بحثها و کاوشها ژرف اخلاقی ، بهره مند ساخت و مفاهیم پرارج صحیفه را قابل فهم گردانید. کاوشگران مسائل اخلاقی ، با مراجعه به آن در می یابند که در منابع اخلاقی تربیتی مقام ارجمندی را داراست . و نیز، دراین راستا، می توان کتابهای دیگری ، مانند :[ غرر و درر آمدی - چاپ دانشگاه ، 7 جلدی] ،[ مصادقه الاخوان] ، شیخ صدوق ،[ الجواهر السنیه] ، شیخ حر عاملی ،[ مشکاه الانوار] طبرسی [ ارشادالقلوب] ، دیلمی - جلد دوم ،[ تحف العقول] ،ابن شعبه حرانی ،[خصال] ، شیخ صدوق ،[ عده الداعی] ،ابن فهد حلی ،[ مرآت الرشاد]، مامقانی [ المومن] ، حسین سعید اهوازی ،[ کشف المحجه] ، سید بن طاووس ،[ نورالحقیقه و نورالحدیقه] ، عزالدین عبدالصمد را نام برد. ادامه دارد... #ندای_تهذیب 🌹 @nedaye_tahzib ☘️ tahzib-howzeh.com