💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫
تفسیر:
♦همان طور که در شأن نزول آمده است، تفاوت سهم ارث مردان و زنان براى جمعى از مسلمانان به صورت یک سؤال در آمده بود. آنها گویا توجه نداشتند که این تفاوت به خاطر آن است که: هزینه زندگى، عموماً بر دوش مردان مى باشد، و زنان از آن معافند.
♦به علاوه هزینه خود آنها نیز بر دوش مردان است، و همان طور که سابقاً اشاره شد، سهمیه زنان عملاً دو برابر مردان خواهد بود.
لذا آیه فوق مى گوید: برترى هائى را که خداوند براى بعضى از شما نسبت به بعض دیگر قائل شده هرگز آرزو نکنید (وَ لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللّهُ بِهِ بَعْضَکُمْ عَلى بَعْض).
♦زیرا این تفاوت ها هر کدام اسرارى دارد که از شما پوشیده و پنهان است، چه تفاوت هائى که از نظر آفرینش، جنسیت، صفات جسمى و روحى دارید و پایه نظام اجتماعى شما است.
و چه تفاوت هائى که از نظر حقوقى به خاطر موقعیت هاى مختلف همانند ارث قرار داده شده است.
♦تمام این تفاوت ها بر طبق عدالت و قانون الهى مى باشد و اگر غیر از آن مصلحت بود براى شما قائل مى شد.
بنابراین، آرزوى تغییر آنها یک نوع مخالفت با مشیت پروردگار که عین حق و عدالت است مى باشد.
♦البته نباید اشتباه کرد، آیه اشاره به تفاوت هاى واقعى و طبیعى مى کند، نه تفاوت هاى ساختگى که بر اثر استعمار و استثمار طبقاتى به وجود مى آید، چه این که آنها نه خواست خدا است، و نه چیزى است که آرزوى دگرگون کردن آن نادرست باشد، بلکه تفاوت هائى است ظالمانه و غیر منطقى که باید در رفع آن کوشید.
♦فى المثل زنان نمى توانند آرزو کنند: اى کاش! مرد بودند، و مردان نیز نباید آرزو کنند: اى کاش! زن مى شدند; زیرا این دو جنس اساس نظام اجتماع انسانى است.
♦اما در عین حال نباید این تفاوت جنسیت سبب شود که یکى از این دو جنس حقوق دیگرى را پایمال کند، و آنها که آیه را دستاویز براى ادامه تبعیضات نارواى اجتماعى پنداشته اند، سخت در اشتباهند.
♦لذا بلافاصله مى فرماید: مردان نصیبى از آنچه به دست مى آورند دارند، و زنان نیز نصیبى از آنچه کسب کرده اند (لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ).
خواه موقعیت طبیعى باشد (مانند تفاوت دو جنس مرد و زن با یکدیگر) و یا تفاوت به خاطر تلاش ها و کوشش هاى اختیارى.
♦قابل توجه این که: کلمه اکتساب که به معنى تحصیل کردن و به دست آوردن است، مفهوم وسیعى دارد، که هم کوشش هاى اختیارى را شامل مى شود، و هم آنچه را که انسان به وسیله ساختمان طبیعى خود مى تواند به دست بیاورد.
♦پس از آن مى فرماید: به جاى آرزو کردن این گونه تفاوت ها، از فضل خدا و لطف و کرم او تمنا کنید که به شما از نعمت هاى مختلف و موفقیت ها و پاداش هاى نیک ارزانى دارد (وَ سْئَلُوا اللّهَ مِنْ فَضْلِهِ).
♦و در نتیجه، افرادى خوشبخت و سعادتمند باشید، خواه مرد باشید یا زن، و خواه از این نژاد باشید یا نژاد دیگر، و در هر حال آنچه را خیر واقعى و سعادت شما در آن است بخواهید، نه آنچه شما خیال مى کنید ـ و تعبیر به مِنْ فَضْلِهِ شاید اشاره به
همین معنى مى باشد ـ .
♦روشن است: تقاضاى فضل و عنایت پروردگار به این نیست که انسان به دنبال اسباب و عوامل هر چیز نرود، بلکه باید فضل و رحمت او را در لابلاى اسبابى که او مقرر داشته است جستجو کرد; چرا که خداوند به همه چیز دانا است (إِنَّ اللّهَ کانَ بِکُلِّ شَیْء عَلیماً).
♦او مى داند براى نظام اجتماع چه تفاوت هائى از نظر طبیعى و یا حقوقى لازم است، و بنابراین، در کار او هیچ گونه تبعیض ناروا، و بى عدالتى نیست، و نیز از اسرار درون مردم با خبر است و مى داند چه افرادى آرزوهاى نادرست در دل مى پرورانند و چه افرادى به آنچه مثبت و سازنده است، مى اندیشند.
تفسیر نمونه/ذیل آیه 32 سوره نساء»
👉
@mtnsr2
💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫