سخنرانی حجت‌ الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره آل عمران - آیه ۲۶ قُلِ اللَّهُمَّ مَلِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِى الْمُلْکَ مَنْ تَشَآءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَآءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَآءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلَى‏ کُلِّ شَى‏ءٍ قَدِیر ترجمه بگو: خداوندا! تو صاحب فرمان و سلطنتى. به هر کس (طبق مصلحت و حکمت خود) بخواهى حکومت مى ‏دهى و از هر کس بخواهى حکومت را می‏گیری و هر که را بخواهى عزّت مى‏ بخشى و هر که را بخواهى ذلیل مى ‏نمایى، همه خیرها تنها به دست توست. همانا تو بر هر چیز توانایى. در تفاسیر مى‏ خوانیم که پیامبر اسلام‏ (ص) پس از آنکه مکّه را فتح نمود، وعده‏ فتح ایران و روم را به مسلمانان داد. در آن موقع منافقان با تعجّب به یکدیگر نگاه مى‏ کردند که این آیه نازل شد. گروهى از مفسّران، نزول آیه را در موقع حفر خندق دانسته ‏اند. آن زمان که پیامبر (ص) کلنگ را بر سنگ زد و از آن جرقه ‏اى برخاست، فرمود: من در این جرقه‏ ها فتح کاخ‏ هاى مدائن و یمن را از جبرئیل دریافت کردم. منافقان با شنیدن این سخن، لبخند تمسخر مى‏ زدند که این آیه نازل شد. آنچه در این آیه در مورد اعطاى عزّت و ذلّت از جانب خداوند آمده، طبق قوانین و سنّت اوست و بدون جهت و دلیل خداوند کسى را عزّت نمى‏ بخشد و یا ذلیل نمى‏ سازد. مثلاً در روایات مى‏ خوانیم: هر کس براى خداوند تواضع و فروتنى کند، خداوند او را عزیز مى‏ کند و هر کس تکبّر نماید، خدا او را ذلیل مى‏ گرداند. بنابراین عزّت و ذلّت از خداست، ولى ایجاد زمینه‏ هاى آن به دست خود ماست. پیام ها ۱- مالک واقعى تمامى حکومت‏ ها خداست. مُلک براى غیر خدا، موقّتى و محدود است. «مالک الملک» ۲- اکنون که مالک اوست پس دیگران امانتدارى بیش نیستند و باید طبق رضاى مالک اصلى عمل کنند. «مالک الملک» ۳- اگر انسان مالک مُلک نیست چرا از داشتن آن مغرور و با از دست دادنش مأیوس شود! «مالک الملک» ۴- خداوند به هر کس که شایسته و لایق باشد، حکومت مى‏ دهد. همان گونه که به سلیمان، یوسف، طالوت و ذوالقرنین عطا نمود. «تؤتى الملک من تشاء» ۵ - حکومت و حاکمیّت، دلبستگى‏ آور است. «نزع» به معناى کندن است و نشانه یک نوع دلبستگى است. ۶- عزّت و ذلّت به دست خداست، از دیگران توقّع عزّت نداشته باشیم. «تعزّ من تشاء و تذلّ من تشاء» ۷- توحید در دعا و عبادت یک ضرورت است. «بیدک الخیر» ۸ - آنچه از اوست، چه دادن‏ ها و گرفتن‏ ها، همه خیر است، گرچه در قضاوت‏ هاى عجولانه‏ ما فلسفه‏ آن را ندانیم. «بیدک الخیر» ۹- سرچشمه‏ بدى‏ ها عجز و ناتوانى است. از کسى که بر هر کارى قدرت دارد چیزى جز خیر سر نمى‏ زند. «بیدک الخیر انک على کل شى‏ء قدیر» قرآن از کسانى که از غیر خدا عزّت مى‏ خواهند به شدّت انتقاد کرده و مى ‏فرماید: «أیبتغون عندهم العزّة فانّ العزّة للّه جمیعاً». در مناجات شعبانیه مى‏ خوانیم: «الهى بیدک لابید غیرک زیادتى و نقصى». منبع: پایگاه درس هایی از قرآن