#اخبار #گزارش_متنی
💠 بیستمین نشست از سلسله نشست‌های پرسمان اندیشه در نهج‌البلاغه، به همت انجمن علمی مطالعات نهج‌البلاغه ایران با موضوع«استضعاف در نهج‌البلاغه، با تأکید بر اندیشه‌های تفسیری امام خامنه‌ای مدظله‌العالی» و با سخنرانی دکتر زهرا صرفی(دانشیار گروه علوم قرآن دانشگاه الزهرا ) مورخه ۱۷شهریور ۱۴۰۳به صورت مجازی برگزارشد.
🔸دکترزهراصرفی سخن خودرا این‌گونه آغازکردکه بحث استضعاف؛ درچارچوب فکری امام خامنه‌ای است. ایشان براین باورند که استضعاف در یک مفهوم تمدنی اسلام، شناخته و بدان توجه شده است، چراکه استضعاف ازمفاهیمی است که دردورۀ معاصردچار تحریف معنائی شده و تلاش شده ازمفهوم گفتمان قرآنی آن خارج و بعنوان یک اصطلاح درحوزۀ علوم اجتماعی واقتصادی غربی تعریف شود. که درآن به معنای انسان فقیریا قشرآسیب پذیر و فرودست اجتماعی، ازنظراقتصادی است.
🔸استاد دانشگاه درادامه گفت: در اندیشۀ انقلاب‌اسلامی در بیانات مختلف چه امام‌خمینی "ره" و چه امام خامنه‌ای، مستضعف درمقابل مستکبر و طاغوت بکار می‌رود و اساساً دربرابر ثروتمند و پول‌دار نیست.
امام‌خامنه‌ای طی شرح خطبۀ اول نهج البلاغه به این نکته اشاره می‌کنند که مسئلۀ استضعاف دربیانات امیرالمؤمنین -علیه‌السّلام- در ذیل بحث نبوت که یکی ازبحثهای پایه درایدئولوژی اسلامی است،قرارگرفته.
🔸درخطبۀاول که مباحث جنبه‌ی اتمام حجت دارد. این سؤال که مسئولیت پیامبران چیست؟ و پاسخ آن مطرح است. امام علی -علیه‌السلام- می‌فرمایند: "اختيار الأنبياء وَ اِصْطَفَى سُبْحَانَهُ مِنْ وَلَدِهِ أَنْبِيَاءَ"(خداوند از نسب آدم پیامبرانی را برگزید) "أَخَذَ عَلَى اَلْوَحْيِ مِيثَاقَهُمْ" (و دو تعهد در برابر وحی از آنها گرفته شد که چیزی به وحی اضافه نکنند) "و عَلَى تَبْلِيغِ اَلرِّسَالَةِ أَمَانَتَهُمْ"( و وحی را پس از دریافت پیش خودنگه ندارند و به مردم برسانند) این امانت چیست که پیامبرانش بایدآنرابه مردم برسانند؟ امانت ایشان همان توحیدیا عبودیت خداوند است. ولی بیشترخلق خدا سعی در تبدیل این عهدیافرمان خداوند دارند. "لَمَّا بَدَّلَ أَكْثَرُ خَلْقِهِ عَهْدَ اَللَّهِ إِلَيْهِمْ"(عهد در اینجا به معنی فرمان است. آن موقعی که بیشترین مردم فرمان خدا(عبودیّت) را به آنها دگرگونه کردند) "فَجَهِلُوا حَقَّهُ" (و نتیجه‌ی آن ادا نشدن حق خداوند و جهالت از آن) "وَ اِتَّخَذُوا اَلْأَنْدَادَ مَعَهُ"(وگرفتن شریکانی با او) "اِجْتَالَتْهُمُ اَلشَّيَاطِينُ عَنْ مَعْرِفَتِهِ"(وشیاطین آنان را از خداشناسی به گمراهی کشیدند) "وَ اِقْتَطَعَتْهُمْ عَنْ عِبَادَتِهِ" (و پیوندشان را با پرستش خدا بریدند).
🔸درطول‌تاریخ یکسری طواغیت سعی دارندبه جای خداوند؛بندۀ خداعبادت شود. که نتیجۀ آن ذلیل شدن انسان و به استضعاف کشیده شدن وی می‌شود. دراینجا وظیفۀ پیامبران،یادآوری فطرت انسان‌هاست. انسان‌ها کرامت خود را به دست آورند، مستضعفین؛ مستکبرین را کنار بزنند تا جامعه سالم شود.
🔸زهرا صرفی بحث راطبق شرح نهج‌البلاغه این‌طورادامه می‌دهد: درزمان بعثت پیامبران مردم دچارفتنه‌هائی بودند که مردم را متأثر و در واقع نابسامانی معنوی ایجاد کرده که نتیجه‌اش گمراهی مردم بود.درخطبه‌ی دوم آمده که حضرت علی -علیه‌السلام- تصویرجامعه جاهلی را این‌گونه بیان می‌فرمایند: جامعه دچار نابسامانی مادی (نبودن رفاه وامنیت)و معنوی(گمراهی)می‌شود. "وَ اَلنَّاسُ فِي فِتَنٍ" (در زمان بعثت پیامبران مردم دستخوش فتنه‌هایی بودند) "اِنْجَذَمَ فِيهَا حَبْلُ اَلدِّينِ" (که در آن فتنه‌ها ریسمان دین گسسته بود)"وَ تَزَعْزَعَتْ سَوَارِي اَلْيَقِينِ"(دستگیره‌های باور و یقین سست شده بود) "وَ اِخْتَلَفَ اَلنَّجْرُ وَ تَشَتَّتَ اَلْأَمْرُ"(راههای تشتت و دگرگونی بروز وظهور پیداکرده و پراکندگی اتفاق افتاده بود) "وَ ضَاقَ اَلْمَخْرَجُ" (راه گریز از فتنه بر مردم تنگ شده بود)"وَ عَمِيَ اَلْمَصْدَرُ"(جایگاه بهره‌گیری برمردم مبهم و تاریک مانده بود). و در اول خطبه حضرت امیر- علیه‌السّلام- رسالت پیامبران رااین‌گونه تببین می‌کنند: "أَرْسَلَهُ"(اورافرستاد برای) "بِالدِّينِ اَلْمَشْهُورِ"(دین مشهور شناخته‌شده) "وَ اَلْعَلَمِ اَلْمَأْثُورِ" (علم هماهنگ)"وَ اَلْكِتَابِ اَلْمَسْطُورِ"(کتاب تدوین یافته) "وَ اَلنُّورِ اَلسَّاطِعِ وَ اَلضِّيَاءِ اَللاَّمِعِ"