📝تفسیر سوره مبارکه نور آیات ۳۰ و ۳۱ 📖 منبع: تفسیر «نمونه» آیت الله مکارم شیرازی ↩️ ۴ ـ منظور از نسائهن چیست؟ چنان که در تفسیر آیه خواندیم نهمین گروهى که مستثنى شده اند و زن حق دارد زینت باطن خود را در برابر آنها آشکار کند زنان هستند، منتهى با توجه به تعبیر نسائهم: زنان خودشان چنین استفاده مى شود که زن هاى مسلمان تنها مى توانند در برابر زنان مسلمان حجاب را بر گیرند، ولى در برابر زنان غیر مسلمان باید با حجاب اسلامى باشند و فلسفه این موضوع چنان که در روایات آمده این است که: ممکن است آنها بروند و آنچه را دیده اند براى همسرانشان توصیف کنند و این، براى زنان مسلمانان صحیح نیست. در روایتى که در کتاب من لا یحضر... آمده امام صادق(علیه السلام)چنین مى فرماید: لا یَنْبَغِى لِلْمَرْأَةِ أَنْ تَنْکَشِفَ بَیْنَ یَدَىِ الْیَهُودِیَّةِ وَ النَّصْرانِیَّةِ، فَاِنَّهُنَّ یَصِفْنَ ذلِکَ لاِ َزْواجِهِنَّ: سزاوار نیست زن مسلمان در برابر زن یهودى یا نصرانى برهنه شود; چرا که آنها آنچه را دیده اند براى شوهرانشان توصیف مى کنند .(۶) * * * ۵ ـ تفسیر جمله أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ ظاهر این جمله مفهوم وسیعى دارد و نشان مى دهد: زن مى تواند بدون حجاب در برابر برده خود ظاهر شود، ولى در بعضى از روایات اسلامى تصریح شده است: منظور ظاهر شدن در برابر کنیزان است هر چند غیر مسلمان باشند، و غلامان را شامل نمى شود، در حدیثى از امام امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى خوانیم که مى فرمود: لا یَنْظُرُ الْعَبْدُ اِلى شَعْرِ مَوْلاتِهِ: غلام نباید به موى زنى که مولاى او است نگاه کند .(۷) ولى از بعضى روایات دیگر تعمیم استفاده مى شود، اما مسلماً خلاف احتیاط است. * * * ۶ ـ تفسیر أُولِی الإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ اربة در اصل از ماده ارب (بر وزن عرب) ـ چنان که راغب در مفردات مى گوید ـ به معنى شدت احتیاج است که انسان براى بر طرف ساختن آن چاره جوئى مى کند، گاهى نیز به معنى حاجت به طور مطلق استعمال مى شود. و منظور از أُولِی الإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ در اینجا کسانى هستند که میل جنسى دارند و نیاز به همسر، بنابراین غیر اولى الاربة کسانى را شامل مى شود که این تمایل در آنها نیست. در این که منظور از این عنوان چه کسانى است؟ در میان مفسران گفتگو است: بعضى آن را به معنى پیر مردانى دانسته اند که شهوت جنسى در آنها خاموش شده است، مانند: القواعد من النساء: زنانى که از سر حدّ ازدواج بیرون رفته اند و از این نظر بازنشسته شده اند . بعضى دیگر آن را به مردان خَصِىّ: خواجه . و بعضى دیگر به خنثى که آلت رجولیت مطلقاً ندارد، تفسیر کرده اند. اما آنچه بیش از همه مى تواند قابل قبول باشد و در چند حدیث معتبر از امام باقر(علیه السلام) و امام صادق(علیه السلام) نقل شده، این است که: منظور از این تعبیر، مردان ابلهى است که به هیچ وجه احساس جنسى ندارند، و معمولاً از آنها در کارهاى ساده و خدمتکارى استفاده مى کنند، تعبیر به التابعین نیز همین معنى را تقویت مى کند.(۸) اما از آنجا که این وصف، یعنى عدم احساس میل جنسى درباره گروهى از پیران صادق است بعید نیست مفهوم آیه توسعه داشته و این دسته از پیر مردان نیز در معنى آیه داخل باشند. در حدیثى از امام کاظم(علیه السلام) نیز روى این گروه از پیر مردان تکیه شده است. ولى به هر حال مفهوم آیه این نیست که این دسته از مردان همانند محارمند، قدر مسلّم این است که پوشیدن سر یا کمى از دست و مانند آن در برابر این گروه واجب نیست. ✍ پی نوشت: ۷ـ وسائل الشیعه ، باب ۱۲۴، از مقدمات نکاح، حدیث ۸. ۸ ـ براى توضیح بیشتر به جواهر الکلام ، جلد ۲۹، صفحه ۹۴ به بعد، و همچنین وسائل الشیعه ، باب ۱۱۱ از ابواب مقدمات نکاح (جلد ۱۴، صفحه ۱۴۸) و همچنین تهذیب ، جلد ۷، صفحه ۴۶۸ مراجعه شود. ↩️ ادامه دارد... @Nahjolbalaghe2