#گزیده_کتاب
#احکام_کاربردی
✅
منشأ اختلافات فقها در بحث اول ماه قمری
📝 در مورد ثابتشدن اول ماه، فقهای بزرگوار در دو مسئلۀ عمده با هم اختلاف نظر دارند:
1- کیفیت رؤیت ماه؛ یعنی آیا اگر ماه با چشم مسلح دیده شود ولی با چشم عادی دیده نشود، برای رؤیت کافی است یا خیر؟
2- آیا اگر ماه در جایی دیده شد، برای مناطق دیگر هم کفایت میکند؟ آن مناطق باید چه ویژگیای داشته باشند تا برای اهالی آنجا هم اول ماه ثابت شود؟
پاسخ سوال اول: در مورد کیفیت رؤیت ماه، بسیاری از مراجع از جمله آیتالله سیستانی معتقدند که ماه باید بطور عادی دیده شود و اگر ماه با چشم عادی قابل رؤیت نباشد، اول ماه ثابت نمیشود؛ اما برخی دیگر از فقها از جمله آیتالله خامنهای میفرمایند: «رؤيت با وسيله، فرقی با رؤيت به طريق عادی ندارد و معتبر است.» از نظر ایشان ملاک این است که عنوان «رؤیت» برای کار کسانی که استهلال میکنند، صادق باشد ولو با تلسکوپ.
پاسخ سوال دوم: اگر در شهری اوّلِ ماه ثابت شود، به نظر برخی فقها چون آیتالله خامنهای و آیتالله سیستانی در شهرهای دیگر كه در افق، با آن شهر متّحد میباشند و اصطلاحاً اتّحاد افق دارند، نیز اوّلِ ماه ثابت میشود و منظور از اتّحاد افق در اینجا آن است كه اگر در شهر اوّل، ماه دیده شود، در شهر دوم هم اگر مانعی مانند ابر یا گرد و غبار نباشد، ماه دیده میشود؛ به عبارتی مبنای این دسته از فقها، «اتحاد افق» است.
برخی دیگر از فقها مبنای «اتحاد افق» را قبول ندارند؛ به این معنی که معتقدند اگر در شهر الف ماه دیده شود، در هر جای دیگری که در قسمتی از شب با شهر الف، اشتراک داشته باشد، اول ماه ثابت میشود؛ یعنی کافی است هر دو نقطه در برخی دقایق، شب باشند؛ مانند مرحوم آیتالله خویی و صافی گلپایگانی رحمتاللهعلیهما و طبق نظر حضرت آیتالله وحید خراسانی حفظهالله رؤیت ماه در شهری که در بیشتر شب با شهر مکلف مشترک است، کافی است و در غیر این صورت ثبوت هلال در آن، محلّ اشکال است.
📌 برگرفته از کتاب احکام کابردی، تألیف حجت الاسلام و المسلمین کریمی که بهزودی توسط شرکت چاپ و نشر بینالملل منتشر خواهد شد.