تحقیق لغوی از (غض)؛ كم كردن صدا و كم كردن نگاه چشم. عبارت راغب چنين است: «الغضّ: النقصان من الطرف و الصوت … » در مجمع البيان فرموده: اصل غضّ بمعني نقصان است گويند: «غضّ من صوته و بصره» يعني از صدا و نگاهش كاست. در اقرب الموارد تخفيف و نگهداري و شكستن صدا و نگاه گفته است در قاموس تخفيف نگاه آمده است در نهايه نقل شده: «كان اذا عطس غضّ صوته» يعني چون عطسه ميكرد صدايش را آرام مينمود. مقصود از نقل اقوال اين است كه غضّ بصر بمعني بستن چشم نيست كه هيچ چيز را نبيند بلكه كوتاه كردن چشم است و بعبارت ديگر ورانداز نكردن است در نهج البلاغه خطبۀ ۱۱ در ضمن دستور حمله بمحمد حنفيّه چنين فرموده: « … ارم ببصرك اقصيالقوم و غضّ بصرك … » نگاهت را بانتهاي قوم بيفكن و همۀ حركاتشان را زير نظر بگير و نگاهت را بخوابان. پيداست منظور آن نيست كه چشمت ببند و با چشم بسته حمله كن بلكه از نگاه بكثرت و سلاح آنها كه باعث سستيست شود چشم برگير و ابتدا فرموده: «ارم ببصرك … ». وَ اقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ … لقمان: ۱۹. در رفتنت معتدل باش و از صدايت بكاه يعني صوت خويش را ملايم كن. إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوٰاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللّٰهِ أُولٰئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللّٰهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْويٰ … حجرات: ۳. آنانكه صدايشان را در نزد رسول خدا ملايم ميكنند آنها كساني اند كه خدا قلوبشان را براي تقوي آزموده است. قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصٰارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ … وَ قُلْ لِلْمُؤْمِنٰاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصٰارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ … نور: ۳۰- ۳۱. اين دو آيه دربارۀ نگاه مردان بزنان و زنان بمردان است ولي چنانكه گفته شد مراد از آن چشم بستن و مثل كور بودننيست بلكه مراد كوتاه كردن نگاه و عدم توجّه است بعبارت ديگر يكدفعه با نگاه عادي نگاه ميكنيم مثل نگاه كردن بماشين، خيابان، ساختمان و اجناس بازار، و يكدفعه بطور ورانداز و دقّت و ارزيابي نگاه ميكنيم. منظور اين است كه زنان بمردان نامحرم و بالعكس بطور ورانداز نگاه نكنند و باصطلاح با «ريبه» نگاه نكنند نه اينكه چشم را برهم نهند. «غضّ» هم بنفسه و هم به «من» متعدي ميشود لازم است «من» در هر دو آيه براي تعديه باشد يعني: بمؤمنان بگو نگاه خويش را از نامحرم بپوشانند … بمؤمنات بگو نگاه خويش از نامحرم كوتاه كنند. https://eitaa.com/joinchat/3643146337C45b1cd8796