سوال : ریشه فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک در برخی افراد و بعضاً همسران و یا فرزندان در یک خانواده برای چیست؟
پاسخ:
در منابع روانشناختی به طور کلی، چهار دلیل برای فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک توسط برخی افراد ذکر کردهاند:
1⃣ روانشناسان اولین دلیل فحاشی را ناکامی فرد در زندگی شخصی یا اجتماعیاش میدانند. برخی انسانها هرگاه در راه رسیدن به هدفشان ناکام میمانند و نمیتوانند به چیزی که میخواستند، برسند، توازن فکریشان بهم میخورد و دست به رفتار خشونتآمیز از جمله خشونت کلامی و فحاشی میزنند.
2⃣ دومین دلیل که روانشناسان برای فحاشی ذکر کردهاند، یادگیری و آموزشهای غیرمستقیم است. وقتی بچهها، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان در محیطهایی زندگی میکنند که فحاشی، بد و بیراه گفتن، لغزشهای زبانی و کلا استفاده از زبان خشونت آمیز در آن محیط خانوادگی یا اجتماعی، یک عادت و امری معمولی است، طبعا آنها متأثر از فضای همان محیط رشد کرده و تربیت میشوند و از آن پس، به صورت ناخواسته، واکنشها به حوادث اطرافشان را با استفاده از واژههای رکیکی که همواره در خانه یا اطراف خود شنیدهاند یا با آنها مورد خطاب قرار گرفتهاند، بروز میدهند.
از یاد نبریم که خشونت کلامی توسط زبان انجام میگیرد و زبان، تنها عضوی از بدن است که آموختههای مغز و ذهن را عملیاتی و تبدیل به صوت میکند. چنین افرادی وقتی در محیطی رشد میکنند که مملو از واژگان رکیک، تحقیرآمیز و خشونت کلامی است، در محاورات روزمره خود، همان واژگان را مورد استفاده قرار میدهند.
3⃣ سومین دلیل روانشناختی فحاشی از نظر روانشناسان، آسیبهای روانی در افراد است. وقتی کسی از آسیبهای روانی رنج میبرد، در مواقعی که دچار هیجانات روحی میشود، واکنشهای خود به اتفاقات اطرافش را با خشونتهای کلامی يا خشونتهای رفتاری نشان میدهد. بدون شک کسی که مطالبات خودش را با الفاظ رکیک بیان میکند، آسیب روانی دارد.
4⃣ چهارمین دلیل فحاشی از نگاه صاحبنظران، عدم مهارتهای گفتگو با دیگران است. وقتی فردی نمیتوانند آنچه در دل دارد را به زبان روشن بیان کند یا در برابر سئوالات و مطالباتی که قرار میگیرد، احساس ضعف و ناتوانی میکند، متوسل به خشونت کلامی میشود و ناتوانی خود در پاسخ را با فحاشی جبران میکند. طبعا در این فرض، هر چقدر ناتوانتر، فحشها هم رکیکتر میشود.
اهل علم در این حوزه به یک قاعده جالب در نگاه انسانهایی که فحاشی میکنند، اشاره کردهاند و آن این است که ادمهای پرخاشگر و فحاش، استراتژیشان این است که با فحاشی و پرخاشگری، کنترل خودت را از دست بده تا بتوانی کنترل دیگران را به دست بگیری!
به نظرم ریشه فحاشی و رکیکگویی در افراد مختلف به این چهار دلیل برمیگردد: احساس شکست، فقدان قدرت گفتگو و پاسخگویی، عدم تربیت و مشکلات روحی و روانی.
@nasimekhanevadeh