🔴 مرتضی عزتی: همتی در دوره مدیریتی خود در برابر درخواست چاپ پول و استقراض مقاومت نکرد/ عملکرد بانک مرکزی در راستای صیانت از منافع عمومی نیست
استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس:
🔹 وقتی عبدالناصر همتی سکان هدایت بانک مرکزی را در دست گرفت، در بدو امر تصمیمات نسبتا مناسبی در بخش‌های مختلف ساختارهای پولی و مالی کشور اخذ شد و مصاحبه‌های امیدوارکننده‌ای هم از سوی او منتشر شد. در آن برهه اعلام شد، مهار رشد شتابان نقدینگی و مقابله با افزایش نرخ ارز در دستور کار بانک مرکزی قرار خواهد گرفت. برای مدتی هم رشد شتابان نرخ ارز متوقف شد، اما این روند هرگز به‌طور مستمر تداوم پیدا نکرد.
🔹البته نباید فراموش کرد که هرچند ریشه اصلی افزایش نرخ ارز تحریم‌های اقتصادی علیه ایران و کمبود ارز است، اما روند تصمیم‌سازی‌های اقتصادی در حوزه پولی و مالی کشور نیز به گونه‌ای اتخاذ شدند که بر دامنه نوسانات ارزی افزود. از سوی دیگر، پیش‌بینی‌هایی که برخی افراد و جریانات در خصوص کاهش ورودی ارز به کشور داشتند، انتظارات تورمی در کشور را به گونه‌ای شکل داد که در نهایت باعث رشد افزایش نرخ ارز و تکانه‌های نوسانی در بازارها شد.
🔹واکنش بانک مرکزی به مجموعه این مسائل و مشکلات، اتخاذ برخی اقدامات مقطعی از جمله استفاده از ارزهای صادراتی و پس از آن تلاش برای انتشار اوراق قرضه بود که باعث شد از شدت و دامنه نوسانات به‌طور نسبی کاسته شود. اما نمی‌توان انکار کرد در دولت و سایر نهادهای حاکمیتی، برخی افراد و جریانات با نفوذ وجود داشته و دارند که تمایل دارند به جای روش‌های اصلاحی، روند کاهش درآمدهای نفتی با انتشار اسکناس جبران شود.
🔹جریاناتی که به جای روش‌های اقتصادی و معقول، سهل‌الوصول‌ترین‌ترین و دم دست‌ترین راهکارهای ممکن را برای جبران نیازهای بودجه‌ای در پیش می‌گیرند. البته تنها اقتصاد ایران نیست که با یک چنین درخواست‌های سوداگرانه‌ای برای حل مشکلات اقتصادی مواجه است، در بسیاری از کشورها ممکن یک چنین تقاضاهایی برای استقراض و چاپ پول وجود داشته باشد، اما این بانک‌های مرکزی و نهادهای نظارتی هستند که در راستای صیانت از منافع عمومی کشور و حفظ ارزش پول ملی، تلاش می‌کنند تا در برابر یک چنین خواسته‌های غیر مشروع و غیر معقولی بایستند.
🔹بانک مرکزی ایران در این دوره، اما نه تنها در برابر این درخواست‌ها ایستادگی نکرد، بلکه بر اساس اظهارنظرهای رییس کل بانک مرکزی در طول سال‌های ۹۷، ۹۸ و ۹۹ استقراض‌های فراوانی از طریق چاپ اسکناس صورت گرفته است. در واقع بخش قابل توجهی از تورم امسال، سال قبل و سال‌های پیش از آن به دلیل همین اقدامات پر خطر رخ داده است.
🔹هرچند در این میان ممکن است برخی افراد، این تصمیمات خطرناک را توجیه کنند، اما نمی‌توان از اثرات مخرب این نوع اقدامات در مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور چشم‌پوشی کرد. بانک مرکزی چه خودخواسته و چه تحت فشارهای دولت این اقدام را صورت داده است.
@Fetan2